Het gebeurt niet zo vaak dat er in de raad onderwerpen langskomen waarmee letterlijk alle Zwollenaren te maken hebben, maar afval is daar één van. We hebben het dan over het beter scheiden van afvalstoffen in herbruikbare en niet-herbruikbare elementen en vooral over het verminderen van het zogenaamde fijne restafval.
Circulaire economie is een belangrijke pijler van het brede gemeentelijke duurzaamheidsbeleid en daarin speelt het omzetten van afval in grondstoffen een hoofdrol. Het is in dat verband onontkoombaar dat we de hoeveelheid restafval in Zwolle drastisch verminderen.
De nota die het college nu voorlegt, maakt duidelijk dat we als Zwolle nog een lange weg hebben te gaan: in het Gemeentelijk Grondstoffenplan (GGP) van 2017 is vastgelegd dat de hoeveelheid fijn restafval in 2020 zou moeten zijn teruggebracht naar 100 kilo per inwoner. Dat halen we op geen stukken na: in 2019 boden Zwollenaren 177 kilo fijn restafval per persoon aan. En voor alle duidelijkheid: dat staat dus los van alle andere afvalstromen (grof restafval, GFT, PMD, glas, papier enz.).
Het college wil het probleem nu te lijf met het zogenaamd ‘Zwols belonen’: wie minder dan een nader te bepalen aantal keren fijn restafval aanbiedt, krijgt korting op de afvalstoffenheffing, wie meer aanbiedt moet bijbetalen.
De fractie van de Partij van de Arbeid vraagt zich af of het nu voorgestelde beleid toereikend is om de doelstelling van 100 kilo per inwoner te halen. Wij wijzen daarbij op het volgende.
- De proef met belonen leidde tot een daling van de hoeveelheid restafval met achttien procent. Dat is mooi, maar niet genoeg
- Nog lang niet alle inwoners van Zwolle zijn voldoende gefaciliteerd om hun afvalstromen ook voldoende te kunnen scheiden. Uit de reactie van het college op de brief van de Milieuraad blijkt dat volledig faciliteren per 1-1-2022 wordt verwacht, maar een garantie wordt niet gegeven
- Luiers en incontinentiemateriaal worden uitgezonderd van het Zwols belonen. Dat steunen wij inhoudelijk van harte, maar dit afval telt natuurlijk nog wel mee in de totale hoeveelheid restafval per inwoner en volledige recycling van dit materiaal is nog toekomstmuziek
- Het college is zelf ook terughoudend en houdt al rekening met scherpere maatregelen na 2023.
Het verbaast ons dat er nu al een principiële uitspraak van de raad wordt gevraagd over het ‘Zwols belonen’, terwijl nog niet duidelijk is welke maatregelen, zoals uitvoering en begeleiding, nodig zijn.
Dat moet de komende maanden nog allemaal worden uitgewerkt en wordt dan – naar wij begrepen hebben – medio 2021 aan de raad voorgelegd.
Dit is wat ons betreft de verkeerde volgorde. Zwols Belonen is een principieel andere aanpak dan we in Zwolle tot nu toe kennen, het is eigenlijk een vorm van diftar. En dat heeft forse consequenties voor onze inwoners. Zo is het bijvoorbeeld onduidelijk of eenpersoonshuishoudens (die vaker halfvolle zakken zullen aanbieden) straks in het nadeel zullen zijn. Het principe van Zwols Belonen en de uitwerking daarvan horen wat ons betreft onverbrekelijk bij elkaar om tot een goede afweging te kunnen komen.
Dit is voor ons cruciaal: het invoeren van een prijsprikkel is pas verdedigbaar als inwoners voldoende beïnvloedingsmogelijkheden hebben op de hoeveelheid restafval die zij aanbieden en als het systeem eerlijk is voor alle huishoudens. Faciliteren en motiveren vanuit de gemeente moeten dus gewoon op orde zijn.
Onze fractie is op dit moment nog niet overtuigd van de beslisrijpheid van dit voorstel. Daarom willen wij het college vragen om dit voorstel nu aan te houden, eerst de uitwerking op papier te zetten en dan het totale pakket opnieuw aan de raad voor te leggen.
