Wooncrisis vraagt om lef: meer sociale huur en invoeren opkoopbescherming

13 december 2021

Ik las dit weekend de volgende uitspraak van Cees-Jan Pen, lector gebiedsontwikkeling in een interview over de wooncrisis: Het loket Makkelijke Oplossingen bestaat niet. Een conclusie die we wel kunnen delen. Kijk alleen maar naar het debat over Breezicht-Noord van zojuist. Wat gelukkig wel bestaat is het Loket Lef, Leiderschap & Ruimte, opgericht door deze coalitie. Het wordt echter na 4 jaar nu ook wel eens tijd om dat loket dan eens te gaan bemannen. Wat ik daarmee bedoel daar kom ik zo op terug.

Eindelijk erkenning voor betaalbaarheidscrisis
Nadat de PvdA, SP en het CDA al jaren niet alleen het tekort aan woningen, maar vooral het tekort aan betaalbare woningen benoemen – gepaard met oplossingen, ligt er nu eindelijk een betaalbaarheidsagenda. Dat is goed nieuws, want dat geeft erkenning aan het probleem dat er dus is in Zwolle: er zijn voor starters, ouderen, pas-afgestudeerden, alleenstaanden en de lagere en middeninkomens te weinig betaalbare woningen. De kloof tussen huizenbezitters en niet-huizenbezitters wordt groter. Dat blijkt uit alle onderzoeken en rapporten en notities en horen we wekelijks in gesprek met Zwollenaren.

Ik kan een heel lang verhaal gaan houden over alle maatregelen die benoemd worden in de betaalbaarheidsagenda. Onderzoek naar erfpacht, reguleren vrije sector huur. Het vaststellen van een percentage in de middeldure categorie. Ik kan daar kort over zijn, het is laat, het kan meer, maar ga er alsjeblieft mee aan de slag. Wij vragen daar zoals gezegd al jaren om. Als het gaat om de inzet op flexwonen, willen we wel 2 zaken meegeven:
– dit mag niet leiden tot uitholling van het huurrecht
– het mag geen permanente woningbouw in de weg zitten

De oplossing die niet op tafel ligt: meer sociale huur
Ik wil het vanavond vooral hebben over een oplossing die niet expliciet op tafel ligt: het doodsimpel bouwen van meer sociale huurwoningen.  Een keuze die de PvdA wel wil maken, daar hebben we die quickscan niet voor nodig. Maar de keuze wordt niet voorgelegd. Het blijft nu bij 20% sociale huur – 10% is vaag – en 10% worden huurwoningen tussen de 800-900 euro.

Hoe kan dat nu vraag ik me af voorzitter? Dat vraag ik aan de wethouder. Maar daarvoor klop ik ook even aan bij het coalitieloket, afdeling Lef & leiderschap. En dan kijk ik naar links, is dit nu echt het meest haalbare wat jullie betreft? Laten jullie je nu serieus inpakken door het bouwen-bouwen-bouwen-cliché van de VVD? Of door de illusie van de wooncarrière van de ChristenUnie?

Want laten we wel wezen: doorstroming van een sociale huurwoning naar een vergelijkbare of zelfs kleinere huurwoning voor 200 euro per maand meer is een mythe. Uitzonderingen daargelaten, maar daar staat toch niemand om te springen?

We hebben in elk geval al 3 woningbouwcorporaties in Zwolle die meer willen en kunnen bouwen.
Zij mogen wettelijk 15% van hun huurwoningen aanbieden aan deze groep, de middeninkomens die werken in de thuiszorg, ons ziekenhuis, op onze scholen. Die groep die nu tussen wal en schip valt. De corporaties wijzen ze die woningen nu niet toe, omdat ze eerst hun zogenaamde primaire doelgroep een huurwoning willen bieden. Dat betekent dus dat ze meer moeten bouwen. Een keuze die wel vraagt om lef. Maar als deze wooncrisis ergens om vraagt is het dat wel.

Opkoopverbod
Dan, het opkoopverbod. We hadden hier graag een volledig debat over gewild. Maar onder druk vanuit de coalitie behandelen we dat nu tegelijkertijd met de betaalbaarheidsagenda. Laten we hopen dat dat niet aan kwaliteit inboet vanwege tijdsdruk. Dus in het kort onze argumenten voor het zo snel als mogelijk invoeren van een opkoopverbod voor bestaande woningen en daarmee ook een huisvestingsverordening, als het aan ons ligt voor de hele stad:
– huizen zijn voor mensen, niet voor winsten
– koopstarters / vooral alleenstaanden maken meer kansen op een koopwoning
– het zorgt voor meer regulering op de huurmarkt
– het zorgt voor meer sturing op de leefbaarheid in buurten
– het past goed bij de verschuiving in nieuwbouw van betaalbare koop naar middeldure huur.

Voorzitter, het loket Makkelijke Oplossingen mag misschien niet bestaan, maar door het maken van juiste keuzes kunnen we al die woningzoekende Zwollenaren, waar we het al de hele avond over hebben wel degelijk perspectief bieden. En dat vraagt om lef, om leiderschap en om ruimte. Ruimte waarvan wij hopen dat de coalitiepartijen die nemen, waardoor ze een zelfstandige afweging maken en dus kiezen voor een ongedeelde stad. Een Zwolle voor iedereen.