“Het gaat goed met Zwolle…”
Zo luidt de eerste zin van de begroting.
En het college wil investeren in de toekomst van de stad.
Investeren in duurzame kwaliteit en groei.
Daar zijn we het volledig mee eens. En daar zijn we ook zeer blij mee.
Bij dat investeren in duurzame kwaliteit en groei, willen we u graag een aantal aandachtspunten meegeven.
Want met Zwolle gaat het goed, Zwolle groeit, maar niet iedereen deelt die in positieve ontwikkeling. Als we niet opletten, kan dat leiden tot een ongewenste tweedeling in deze stad, in de begroting dan ook terecht een “strategische opgave” genoemd. (p.189, programma inkomen).
En volgens de PvdA-fractie zijn er manieren om die tweedeling tegen te gaan. Om te bereiken dat iedereen mee doet, althans: om daartoe nu de eerste stappen te zetten. Dat hebben we afgelopen maandag al gedeeld als het gaat om de energietransitie: die slaagt alleen als iedereen mee kan komen.
Vandaag willen we dat bespreken aan de hand van de drie volgende thema’s:
• Wonen
• Schuldenproblematiek
• Verkeersveiligheid
Wonen
Iedereen doet mee. Ook op de woningmarkt. En er wordt flink gebouwd in Zwolle en dat is hard nodig. Maar ondanks al die inspanningen staat onze woningmarkt nog steeds onder druk en dat zal de komende paar jaar ook nog wel zo blijven.
Met name voor starters is het nu lastig een woning te bemachtigen. In de regel verdienen zij te veel voor een sociale huurwoning, te weinig voor de particuliere markt en ook te weinig om een woning te kunnen kopen.
Geboren en getogen Zwollenaren – of mensen die hier gestudeerd hebben en hier graag willen blijven wonen – moeten noodgedwongen uitwijken naar een andere gemeente. Het concilium (Zwolse woningcorporaties en marktpartijen) heeft in maart dit jaar ook aangegeven dat er extra aandacht nodig is voor de middeninkomens, huishoudens met een jaarinkomen tussen de 36.000 en 41.000 euro. Of blijven noodgedwongen in hun sociale huurwoning omdat er geen betaalbaar alternatief is.
Wij zouden graag zien dat deze mensen ook mee kunnen delen in de positieve ontwikkeling en de groei van Zwolle. Volgens ons kan dat – naast het bouwen dat we al doen – op twee manieren. De eerste is door als gemeente samen met het concilium te onderzoeken of het mogelijk is om speculatie op de woningmarkt tegen te gaan. Speculatie waarbij woningen aan de particuliere markt onttrokken worden, prijzen over de kop gaan en dezelfde woningen vervolgens voor enorme huren of koopprijzen terugkomen bij onze huizenzoekers. Een ongewenste ontwikkeling, en daarom dienen wij een motie in met als titel Een huis is om in te wonen.
Hierin roepen wij het college op om samen met het concilium de wettelijke mogelijkheden te onderzoeken om speculatie tegen te gaan bij nieuwbouwprojecten.
Dat kan zijn door het gebruiken van een antispeculatiebeding, het kan wellicht dmv een zelfbewoningsplicht. Dat laten we echter graag over aan het overleg tussen college en de bouwende partners.
De tweede manier is door te onderzoeken of starters en middeninkomens op de woningmarkt meer mogelijkheden kunnen krijgen om zelf hun woning te realiseren, bv door collectief particulier opdrachtgeverschap. Er zijn voorbeelden uit het land dat er al met een inkomen van 30.000 euro een eigen huis kan worden gebouwd, bijv. bij het project Ik Bouw Betaalbaar. Wij denken dat De Tippe en wellicht ook de Spoorzone daar mogelijkheden voor bieden, maar we zien graag dat de gemeente hiermee aan de slag gaat en locaties aanwijst waar dit mogelijk is.
Schuldenproblematiek
Het is bekend dat de gevolgen van langdurig in de schulden zitten enorm zijn.
Schulden zorgen voor stress en problemen. Schulden kunnen een belemmering zijn voor het vinden of behouden van werk (relatie met Human Capital Agenda dus). En schulden leiden vaak tot een slechtere gezondheid.
Maar ook economisch gezien zijn schulden een probleem. Een huishouden met ernstige financiële problemen kost de samenleving al snel honderdduizend euro, zo becijferde het Nibud onlangs.
Het vroegtijdig aanpakken van schulden levert dus een hoop op. En niet alleen in termen van het voorkomen van tweedeling en iedereen doet mee.
Het levert ook sociale winst en gezondheidswinst op. En daarmee minder beroep op gemeentelijke zorg en jeugdhulp (besparing) en een positief effect op participatie en deelname aan werk.
Voorzitter, dit college geeft in de begroting aan bezig te zijn om armoede- en schuldenregelingen efficiënter en eenvoudiger te willen maken (p.192, 4.1.).
Wij zouden graag zien dat het college bij de uitwerking daarvan een schuldenmonitor inricht. Een monitor waarmee kan worden vastgesteld welke mix van beleidsinstrumenten nou leidt tot het oplossen van schulden en tot meer participatie in de samenleving.
Verkeersveiligheid
Dan het onderwerp verkeersveiligheid, want ook dit onderwerp heeft te maken met het thema: iedereen doet mee.
Verkeersveiligheid heeft alles te maken met de groei van de stad: groei qua inwoners, qua verstedelijking en qua bezoekers. Dat brengt ook meer verkeersbewegingen met zich mee en ook vraagstukken mbt verkeersveiligheid.
Eén van die vraagstukken bij verkeersveiligheid is: wat is nu de verantwoordelijkheid van de gemeente en wat is de verantwoordelijkheid van inwoners zelf?
Wij stelden laatst vragen over de verkeersveiligheid op de Mozartlaan en Bachlaan en kregen prompt vragen van bewoners uit de Rembrandtlaan, de Thijssenlaan en de Hortensiastraat. Die vonden allemaal dat de gemeente iets moest doen aan de verkeersveiligheid bij hun in de straat.
Over verkeersveiligheid gaan we het nog met elkaar hebben bij de mobiliteitsvisie. Maar wij willen nu en hier al een pleidooi houden voor een aparte visie op de verkeersveiligheid in deze stad. Een brede aanpak verkeersveiligheid, dat als zodanig ook herkenbaar en vindbaar is voor de inwoners van onze stad. Als je nu Googelt, kun je dat nergens vinden.
Wij pleiten daarom voor een plan met daarin een opvatting van de gemeente over
➢ handhaving (en niet alleen personeel maar ook via technische maatregelen)
➢ gedragsbeïnvloeding
➢ mogelijkheden tot infrastructurele maatregelen
➢ Met daarin antwoorden op de vraag of en hoe de gemeente onze inwoners kan ondersteunen bij verkeersveiligheid.
➢ En een heldere visie over wat er van inwoners verwacht wordt en wat zij zelf kunnen doen aan de verkeersveiligheid.
Ik ben bij het einde van dit betoog gekomen. U hoort, wij kunnen ons grotendeels vinden in de begroting die nu voorligt. Wij hebben echter serieuze voorstellen gedaan en ondersteunen goede ideeën van andere partijen die wat ons betreft bijdragen aan een ongedeelde stad. Wij kijken reikhalzend uit naar de uitgestoken handen van de collegepartijen.
