Uit het behoefte-onderzoek van 2017 komt naar voren dat: “De ondernemers in de creatieve industrie die vanuit hun vakgebied andersoortige ruimte nodig hebben dan een ‘kantoor’-faciliteit, hebben meer moeite hun weg te vinden. Ze lijken vast te lopen op de zakelijke markt. Deze groepen hebben doorgaans meer ruimte nodig of specifieke (productie)voorzieningen. Ze hebben vaak minder of een onzeker inkomenspotentieel. Daarnaast is er een dilemma om te moeten investeren in specifieke voorzieningen in relatie tot tijdelijke beschikbaarheid van ruimtes. Deze doelgroepen betreffen vooral de sub-sector Kunsten, met onder andere muziek, maar ook bijvoorbeeld de beroepsgroep fotografen en ‘makers’.”
Hieronder staan onze vragen en de antwoorden van het college van burgemeester en wethouders:
- Wat heeft het college tot nu toe gedaan met de uitkomsten van het behoeftenonderzoek?
Antwoord:In 2017 is in opdracht van de gemeente door Bureau Hemm onderzoek uitgevoerd naar de behoeften van starters en startups in de creatieve industrie. In het onderzoek zijn als knelpunten benoemd:
1) de huisvestingsproblematiek van enkele subsectoren;
2) de onbekendheid met reeds beschikbare faciliteiten en initiatieven in de stad;
3) het beperkte netwerk buiten het eigen vakgebied;
4) het enigszins brave maakklimaat.
In het licht van de problematiek is door ons vastgesteld dat het Hemm-onderzoek onvoldoende beeld gaf van de betaalbaarheid van atelierruimten en de ruimte-omvang die passend is bij een stad als Zwolle. Daarnaast ontbrak nog steeds een goed beeld van de behoeften van de sector aan netwerkvorming, kennisdeling e.d.. Deze constateringen vormden de aanleiding voor aanvullend onderzoek.Uit het behoeftenonderzoek uitgevoerd door Hemm kwam niet naar voren wat qua omvang en prijstelling atelierruimtes passend is voor de stad Zwolle. Passend bij de huidige vraag vanuit kunstenaars, maar ook passend bij de omvang van de stad in vergelijking met andere steden. Belangrijke vragen over betaalbaarheid en mogelijke locaties in het licht van de stedelijke ontwikkelingen bleven onbeantwoord. Daarom is aanvullend onderzoek uitgevoerd:
Verkenning accommodaties culturele en creatieve sectoren Zwolle, 2020 (uitvoering extern door HEVO)
Inventarisatie van de gehele Creatieve Industrie, 2019/2020, (ambtelijke uitvoering). Dit onderzoek is met name gericht op de inhoudelijke behoeften van de sector.
Ook het rapport Creatieve Industrie Regio Zwolle , uitgevoerd door Rozenbrood dat in opdracht van Cibap in 2019 is opgesteld levert relevante inzichten over de creatieve industrie om te kunnen komen tot de juiste beleidskeuzes.
De verkregen uitkomsten en adviezen zijn meegenomen in de beleidsontwikkeling cultuur: Cultureel Perspectief Zwolle 2040.Het college heeft kennis genomen van het nieuwe beleid, er heeft een bijpraatsessie plaatsgevonden met de raad. In het najaar en begin 2021 heeft een participatietraject met de culturele sector plaatsgevonden. Op basis van de verkregen input wordt momenteel het beleid aangescherpt en zal in april/mei as aan college en raad voorgelegd worden.
Vooruitlopend op de verwerking van de verkregen informatie en inzichten in de integrale beleidsontwikkeling cultuur zijn de volgende concrete acties in de aanpak van de huisvestingsknelpunten te melden:
In 2018 is atelierruimte Rieteweg 10 opgeleverd. Na beëindiging van de activiteiten van stichting R10 was het aanvankelijk de bedoeling om de locatie te slopen. Ten behoeve van het behoud van de muzikale sector heeft de raad besloten het pand te behouden en is pand op een basaal niveau gerenoveerd en geschikt gemaakt voor gebruik tot 1 januari 2024. Op dit moment zijn ca. 20 ateliers in het pand gehuisvest. De locatie wordt beheerd door de Creatieve Coöperatie, in opdracht van de gemeente. De gemeente levert een financiële bijdrage aan de exploitatiekosten.
Ontwikkeling van het Polymer Science Park / Launchlab (Ceintuurbaan 15; Vishay-terrein), het innovatiecentrum voor toegepaste kunststoftechnologie. Hier worden onder meer leerwerkplekken aangeboden voor studenten en starters. Naar verwachting zal het Vishay complex in de nabije toekomst meer ruimte bieden.
Ontwikkeling in de periode 2018-2020 door Jansen Vastgoed van de particuliere locatie Grote Voort. Hier zijn sinds 2019 / 2020 ruim 100 ateliers gerealiseerd. De locatie wordt beheerd door de Creatieve Coöperatie. De prijsstelling van betreffende ateliers maakt dat ze met name geschikt zijn voor gevestigde kunstenaars
Ontwikkeling door Hedon en Zwolse Theaters van het Hybride Productiehuis van de broedplaatsen voor muziek en theater: Fakkelteit, BeatBox en De Werkplaats (in theater Odeon). Beide organisaties zetten voor deze ontwikkeling gemeentelijke subsidie in.
Doorstart van Eureka met een financiële injectie van de gemeente
Doorstart van het Langhuis met een financiële injectie van de gemeente
Zwolse Theaters biedt in zowel de locatie De Spiegel, als in Odeon werk- en oefenruimte aan jonge makers.
DwarZ. pand Papendwarsstraat 12 wat ingezet wordt ten behoeve van Cibap studenten en alumni. Ruimte voor wisselende exposities. Studenten krijgen hier onderwijs van medewerkers van De Fundatie. Studenten en alumni tonen en verkopen hier hun producten. In het pand zijn werkplekken / ateliers van alumni gevestigd. De gemeente levert een financiële bijdrage zodat de exploitatiekosten kunnen worden gedekt.
Conceptuele bijdrage aan de verplichte cultureel-artistieke invulling van de commerciële verhuur van het voormalige politiebureau Luttekestraat en voor de Statenzaal in de Diezerstraat.
Bijdrage aan de realisatie van de plannen voor een podiumlocatie op het terrein van Kattegat, een van de weinige rafelranden van de stad. De makers op plekken als deze kunnen helpen het brave makersklimaat pittiger te maken.
De gemeente speelt in op toekomstige cultuur ontwikkelingen zoals bij de ontwikkeling van Harculo. Gemeente heeft nauwe afstemming met initiatiefnemer op het gebied van het realiseren van atelierruimtes.
Naast de huisvestingsacties zijn stappen gezet in de versterking van het netwerk:
De grote culturele partners in de regio Zwolle hebben de Creative Board opgericht, naar analogie van de Economic Board van de regio. Tussen beiden is een personele verbinding gemaakt door bestuursdeelname van de creatieve sector in de Economic Board. Aan de Creative Board is inmiddels het praktische netwerk Creative Works verbonden. Een van de pijlers van dit netwerk is het digitale platform Creative Council, dat mede door een subsidie van gemeente Zwolle kon worden gerealiseerd.
Er is een financiële bijdrage geleverd aan de bottom up ontwikkeling van een netwerk van theatermakers.
Met het onderwijs is gekeken naar de overgang van studie naar werk en leven lang leren. Hier kunnen nog verbeterslagen worden gemaakt in de samenwerking met ArtEZ Business Center en Cibap Next.
De zichtbaarheid van de sector in de stad is vergroot met de doorontwikkeling van de afgestudeerdenpresentatie in het jaarlijkse festival Proto. De gemeente levert een subsidiebijdrage aan dit festival.
- Wat is – naast corona – de reden dat het zo lang duurt voordat het zogeheten ‘accommodatiebeleid’ van de gemeente is opgesteld?
Antwoord:Er is gekozen om het accommodatiebeleid integraal onderdeel te laten zijn van het Cultureel Perspectief Zwolle 2040. Dit perspectief volgt op de cultuurnota van de gemeente Zwolle voor de periode 2016-2020. Aan de beleidsontwikkeling heeft een grondig proces ten grondslag gelegen. Dergelijke processen kosten tijd en daarnaast zijn de effecten van corona van invloed geweest.
- Is het college op de hoogte van de nijpende situatie en oplopende wachtlijsten als het gaat om het vinden van betaalbare ruimtes voor kunst- en cultuurmakers?
Antwoord:Het college is op de hoogte van deze situatie en heeft de ambitie om te komen tot uitbreiding van het aantal beschikbare ruimtes zoals dit is opgenomen in het Cultureel Perspectief Zwolle 2040. Dit zal geëffectueerd worden vanaf 2022 waarbij in een geleidelijke groei wordt voorzien tot en met 2025. Het is de ambitie om te komen tot een substantiële groei van het aantal atelierruimtes ten opzichte van de huidige situatie. In het najaar bij de begrotingsbehandeling zullen de extra middelen die nodig zijn om deze uitbreiding te realiseren in de integrale afweging worden meegenomen. Hierbij is uitgegaan van een groei van 25% in 2022 oplopend naar 50% in 2027. Daarnaast wordt er ingezet op een doorstroom van de huidige beschikbare ruimtes.
- Wat kunnen ruimtezoekende kunstenaars in Zwolle op korte termijn verwachten van dit college als het gaat om het beschikbaar maken van betaalbare expositie- dan wel andersoortige benodigde ruimte?
Antwoord:Als onderdeel van de inzet van de extra Rijksmiddelen voor Zwolse culturele sector t.b.v. financieel schade Covid-19, zijn de middelen voor de regeling Cultuur met Kwaliteit fors opgehoogd. Kunstenaars kunnen voor het realiseren van exposities in 2021 -met uitloop naar 2022- een aanvraag indienen bij dit fonds. Daarnaast is de zaakhuurregeling verbreed en het budget verhoogd. De beslisnota over deze inzet wordt in april door de raad in behandeling genomen. Na akkoord van de raad kunnen vanaf mei aanvragen worden ingediend.
