We zitten midden in een enorme opgave om een duurzame energievoorziening te realiseren. Een opgave die met dit plan van aanpak nogmaals wordt bevestigd in zijn omvang en complexiteit. Daarom ook een compliment aan de wethouder en ambtenaren met dit plan van aanpak. Het weet op een duidelijke manier inzicht te geven in de opgave waar we voor staan, en waar we de winst vandaan moeten halen. En daarbij laat het zien dat iedereen mee moet doen. Inwoners, overheid en bedrijfsleven. Onze complimenten daarom.
Gevraagd wordt nu om een richtinggevend debat zodat deuitkomsten daarvan meegenomen kunnen worden in de definitieve versie van dit plan. En daar zijn wij blij mee. Wij zijn het namelijk wel eens met de meeste zaken die in het plan staan. Maar wij hebben vooral een aantal aanvullingen. En daarvan zijn de volgende vier cruciaal voor ons om in te kunnen stemmen met het plan.
Ten eerste gaat het over de concreetheid van het plan. Op dit moment is het vooral een wenkend perspectief. En dat is belangrijk, maar van een plan van aanpak verwachten wij als PvdA meer. Dat heeft te maken met de doelen. Waar wil ditcollege staan in 2019, 2020, enzovoorts? En dit heeft te maken met acties. Wat gaat het college nu concreet doen om bijvoorbeeld meer panelen op daken te krijgen of om kleinschalige initiatieven te ondersteunen? En hoe staat het nu met de faciliteiten voor elektrische bussen op het nieuwe busstation, gelet op de eisen in de nieuwe OV-concessie IJssel-Vecht vanaf 2020? In de volgende versie verwachten wij daarom een heldere fasering, planning en begroting. Alleen met die duidelijkheid kunnen wij onze controlerende taak goed vervullen.
En die mate van concreetheid is ook nodig in verband met het realisme van het plan. Het plan dat voorligt is namelijk erg ambitieus en er wordt van uit gegaan dat alles lukt. Maar wat nu als enkele projecten mislukken? Heeft de wethouder dan iets achter de hand? We kunnen het ons namelijk niet veroorloven om de doelen niet te halen.
En als we het dan hebben over het realisme, in het plan van aanpak staat dat de organisatie van de uitvoering de belangrijkste uitdaging is. Maar dan moeten we ons toch echtafvragen of 1,7 miljoen euro en de huidige omvang van de formatie bij de gemeente wel voldoende is. Mijn vraag aan de wethouder daarom: welk bedrag en welke formatie heeft u nu nodig om te kunnen zeggen: ik heb er alle vertrouwen in dat het gaat lukken!
Vz, iedereen moet mee kunnen doen. Ons tweede belangrijke punt waar ik het graag over wil hebben. Dat is belangrijk omdat we onze doelen anders niet halen, maar dat is ook belangrijk omdat we anders bijdragen aan een verdere tweedeling in de stad. En dat willen we niet. Solidaire duurzaamheid is erg belangrijk voor de PvdA.
Dit betekent dat er aandacht moet zijn voor de inwoners die financieel nog niet mee kunnen doen. Graag willen wij meer aandacht voor die inwoners in een sociale huurwoning, van wie de energiekosten volgend jaar al wel stijgen, maar wiens huurwoning nog niet wordt aangepakt. Wat gaat de wethouder daar samen met de corporaties aan doen? En als we het hebben over financieringsconcepten als Transform 1 en het woningabonnement, dan moeten we beseffen dat we de pilotfase voorbij zijn. Hoe zorgt het college er voor dat de komende jaren duizenden Zwollenaren ook echt van dit soort mogelijkheden gebruik gaan maken?
En dan het bedrijfsleven. Ook zij moeten meedoen. Dat blijkt wel uit de ambitie om meer dan de helft van de besparing hier weg te halen. Maar dan is enkel het benoemen van een sector gerichte aanpak echt onvoldoende. Hier ligt een enorme ambitie zonder onderbouwing. Wat gaat er nu echt gebeuren? Welke mogelijkheden worden er geboden aan het bedrijfsleven en wat wordt er van hen verwacht? Hoe zorgen we er voor dat er bij de gemeente voldoende mensen zijn die aan de slag kunnen voor onze bedrijven? En in welke mate gaan we dan echt inzetten op naleving van de wet milieubeheer? Met een paar handhavers bij de omgevingsdienst schiet het natuurlijk niet echt op. Dit onderwerp verdient echt uitwerking. En ja, die uitwerking zal met het bedrijfsleven opgepakt moet worden, maar wij verwachten wel richting van het college in aantallen en aanpak.
Dan ons derde punt. Alle ruimte is nodig. In het Ambitiedocument Energietransitie dat de raad in juli 2017 heeft vastgesteld, is als een van de uitgangspunten geformuleerd: ‘Wat we lokaal kunnen doen, doen we lokaal’. Daarbij was al duidelijk dat Zwolle niet alle energie op eigen grondgebied kan realiseren, maar alles afwentelen op andere gemeenten kan ook niet. De ruimte die we hebben moeten we daarom benutten. Maar het plan van aanpak heeft het over het aanwijzen van voorkeursgebieden. En misschien interpreteer ik het verkeerd, maar dan denk ik al snel aan eenzelfde scenario als met Tolhuislanden. De komende jaren doen we het hier en niet op andere plekken. Mocht ik dit verkeerd begrijpen dan hoor ik dat graag, want een verdere inperking van de gebieden uit de energiegids is wat ons betreft onverstandig en niet aan de orde.
En als we het dan toch min of meer hebben over Tolhuislanden. Wat nu als blijkt dat dit een daverend succes wordt waarbij de inwoners goed betrokken zijn. En wat nu als blijkt dat andere projecten achterblijven. Houden we dan vast aan alleen molens op Tolhuislanden? Wat is het punt waarop de wethouder dit gaat heroverwegen?
En dan ons laatste punt. Het plan van aanpak is wat ons betreft vrij smal ingestoken. Maar er is een bredere context. En de link daarnaar ontbreekt. In het stuk wordt gesproken over het bereiken van zo veel mogelijke positieve neveneffecten. Maar welke effecten heeft het college het dan over?
Hoe en in welke mate gaat de transitie bijvoorbeeld bijdragen aan de werkgelegenheid?
En hoe dragen grootschalige initiatieven bij aan de stad?
Eerder gaven wij al aan daar een energiefonds voor in het leven te willen roepen, en die zien we nu slechts heel minimaal opgenomen in het plan. Dit zien wij graag uitgebreider terug en waar nodig zullen wij met een motie daartoe wat kaders aanreiken waar dit fonds wat ons betreft aan moet voldoen en waarvan we hopen dat de wethouder en de coalitie deze uitgestoken hand wil aanpakken.
Gezien de urgentie mag er wat ons betreft dus een verdiepingsslag over het plan van aanpak heen. Zowel als we kijken naar de doelen voor de komende jaren, de acties van het college en de kansen die de energietranstitie biedt. Wellicht dat de wethouder dit gedeeltelijk al kan doen in haar reactie zo en verder zien wij uit naar het definitieve plan. Waarbij we nog wel de vraag hebben wanneer deze er ligt.
