Hieronder leest u de inbreng van de PvdA fractie tijdens het themadebat Onderwijs en Jeugd op 26 juni 2023. Klik hier om de documenten te lezen die in het debat besproken werden.
Er stond laatst in het AD dat juni voor veel gezinnen een stressvolle maand is. Eindexamenuitslagen, afscheidsmusicals. Avondvierdaagse en de afronding van het sportseizoen. Het vraagt veel van ouders, kinderen en het onderwijs. Ik denk dat veel mensen in onze stad aan het aftellen zijn tot de zomervakantie.
Maar voor het zover is, is het een goed moment om stil te staan bij die kinderen en jongeren. Gaan ze wel naar school, zodat ze zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen, voor een vervolgstudie, een duurzame baan? Kunnen we gezinnen die niet om kunnen gaan met deze stress voldoende ondersteunen, kunnen we onze kinderen voldoende beschermen? Want in Nederland mag op zijn zachtst gezegd nog wel een tandje bijgezet worden als we de Kids Rights-index – een internationale ranglijst voor de naleving van kinderrechten – van vandaag bekijken: juist de kwetsbaarste kinderen, die zorg en bescherming nodig hebben, in asielzoekerscentra wonen en in armoede leven.
Is de gemeente Zwolle op de juiste weg om hulp zo in te richten dat de juiste hulp kan worden geboden op het juiste moment?
Daar helpen de twee rapporten bij en dank aan een ieder die daaraan heeft meegewerkt, in het bijzonder de Rekenkamercommissie.
Schoolverzuim
Het Regionaal verslag leerplicht biedt ons inzicht in het aantal kinderen en jongeren dat niet naar school gaat. We zien een toename – hoewel een deel verklaard wordt door toename van vluchtelingen en vermoedelijk doordat er vaker gemeld wordt. Maar we lezen ook dat achterliggende problemen achter het schoolverzuim zwaarder wordt. Dus die toename is wel degelijk zorgelijk.
Ook zien we juist jongeren in kwetsbare positie veelal uitstromen en direct in de bijstand gaan of met geen dan wel weinig inkomen moeten leven. En hier zijn dus interventies op, de routekaart is daarbij heel handig, maar we zien daar nog geen concrete doelstellingen en resultaten op dit specifieke probleem. Terwijl het wel een zorgelijke ontwikkeling is want alle jongeren moeten voor zover dat mogelijk is deelnemen aan onze samenleving. Ik vind eerlijk gezegd de huidige duiding van de cijfers in het jaarverslag zelf summier. Daarom vragen wij de wethouder nadere duiding op deze cijfers en antwoord op de vraag of de interventies specifiek gericht op kwetsbare jeugd concreter kunnen worden gemaakt qua resultaten.
Rekenkamerrapport en AEF-rapport
Dan de beide onderzoeksrapporten. Het korte antwoord daarop is: we kunnen instemmen met de reactie van het college op beide rapporten. Het lange antwoord zal ik jullie ook niet onthouden.
We vinden de routekaart nuttig en het voorziet in de behoefte meer integraal zicht te krijgen op al het werk dat alle professionals en vrijwilligers in onze stad met hart en ziel voor onze kinderen en jongeren doen om ze veilig, gezond en kansrijk op te laten groeien.
We zijn benieuwd hoe het college met het maken van alle beleidsplannen anticipeert op het aanstaande richtinggevende en ook dwingende beleidskader van het rijk: het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Hierin wordt beleid vanaf 2026 beschreven, zoals het instellen van regionale veiligheidsteams, maar ook de rol van Sociale Wijkteams (SWT’s) wordt expliciet benoemd. Het zou logisch zijn dat hiernaar gekeken wordt. Bijvoorbeeld ook bij het uitvoeringskader jeugd en veiligheid maar ook bij de nieuwe opdrachtformulering van de SWT’s. Wij vragen de wethouder in hoeverre dit Toekomstscenario is meegenomen of wordt meegenomen.
Dan nog twee vragen:
Er wordt in het rekenkamerrapport gesproken over hoge werkdruk bij SWT’s maar er wordt ook gezegd dat het SWT eigenlijk bij alle startgesprekken aanwezig moet zijn. Dat lijkt om extra mensen te vragen. Is dat ook iets dat wordt meegenomen door het college in haar voorstel richting de begroting? En dan willen we ook direct een probleem benoemen waar dit college volgens ons toch ook op moet anticiperen: het personeelstekort. In de jeugdzorg zien we hele hoge tekorten in 2030 en het verloop is hoog.
Juist voor hulpvragers is eenzelfde gezicht belangrijk, in plaats van telkens een nieuwe relatie te moeten opbouwen. De kwaliteit van de relatie is in hoge mate bepalend voor het effect en de uitkomsten van de hulp. Veel personele wisselingen betekenen dus dat hulptrajecten langer duren, minder effectief zijn en meer geld kosten.
Dan nog over de kwaliteit van de zorg: huidige professionals moeten (als kwaliteitseis) HBO hebben en SKJ gecertificeerd zijn. Door personele tekorten wordt al gedacht over inzetten zij-instromers en MBO-ers met ervaringscertificaten. Wij horen graag van de wethouder hoe de kwaliteit gewaarborgd wordt en of de wethouders onderwijs en arbeidsmarkt hierover in gesprek zijn met het werkveld en het onderwijs?
En als laatste over kostenbeheersing: hoe gaat gemeente om met loon- en prijsontwikkelingen? Voor de jeugdzorg wordt nu onderhandeld over een nieuwe CAO. Verwachting is dat bonden looneis van 10 tot 15% neerleggen. Veel werkgevers kijken daar met schrik in het hart naar, want kunnen ze dat betalen als gemeenten die loonstijging niet compenseren.
Zorg gaat altijd door, ook in de vakanties, desalniettemin wensen we iedereen in deze extra drukke maanden voor de zomervakantie nog succes en daarna een fijne zomer.
