Een dienstbare overheid die samenwerkt met inwoners

Bijdrage Begroting 2016 uitgesproken door Eefke Meijerink tijdens de raadsvergadering van vrijdag 13 november.

Vorige week vroeg een ondernemer mij waar hij het besluit over samenvoeging van Muzerie en Bieb kon vinden. Mijn antwoord na vijf minuten zoeken:
Site gemeente zwolle
Kies raad en Bestuur
Kies college B&W
Kies bestuursinformatiesysteem,
Kies nog een keer bestuursinformatiesysteem
Kies zoek: muzerie en kies dan daarna de beslisnota van 21/1/2014.

Initiatiefrijk Zwolle en een dienstbare overheid; ons collegeakkoord is er duidelijk over. Maar zoals dat gaat met coalitieakkoorden: wat bedoelen we nou eigenlijk? Als u het vraagt aan mij en mijn coalitiepartners krijgt u waarschijnlijk 4 verschillende antwoorden. En de Pavlovreactie zal zijn dat de PvdA en bijvoorbeeld ook onze rode vrienden van de SP vinden dat de overheid overal over gaat, terwijl onze coalitievrienden ter rechterzijde vinden dat de overheid over veel te veel gaat. Die karikatuur helpt Zwollenaren niet in de experimenten rond initiatiefrijk Zwolle.

Wat helpt wel? In de eerste plaats vindbare en goede informatie zeg ik met een knipoog naar mijn inleidende anekdote. Breder getrokken betekent dat logisch en begrijpelijk handelen. Eerder in deze raad heb ik dat eens de aansluiting tussen leef- en systeemwereld genoemd. Het vraagt ook een ondernemende overheid, een overheid die kansen ziet, die visie heeft. Een gemeente die een stip op de horizon durft te zetten en die vervolgens ook durft te veranderen als daar wensen en goede argumenten voor zijn. En het vraagt vertrouwen, vertrouwen van bewoners in haar gemeente, maar meer nog vertrouwen van de gemeente in bewoners. Kortom we beoordelen de plannen voor volgend jaar op: heldere informatieverstrekking, op logica voor bewoners en op vertrouwen in bewoners.

Voor ons ligt een degelijke begroting die het vertrouwen van Zwollenaren in onze ogen meer dan waard is. We zijn zeer tevreden met dit resultaat! Een compliment aan het college. We beseffen ons dat het positieve beeld niet alleen het resultaat is van het zorgvuldig afwegen van Zwolse bestedingen, maar ook van redelijk onbeïnvloedbare geldstromen vanuit het rijk. Toch willen we niet onbenoemd laten dat het dit college wel samen met de regiogemeenten is gelukt de enorme verwachte tekorten op beschermd wonen zo stevig om te buigen. Wij hebben goede hoop dat ook de tekorten op de bijstand door het college terug gedrongen worden. Verderop in mijn betoog zal ik ingaan op hoe we daar ook een handje bij willen helpen. Kortgezegd, het college is financieel op koers. Met gepaste vreugde breng ik daarom onze oproep bij de Perspectiefnota (PPN) in herinnering; wij zouden graag een heroverweging van de voorgenomen bezuinigingen zien op heikele punten bij een aanhoudend positief meerjarenperspectief. Het is wellicht te vroeg om te juichen maar we dagen het college graag uit positieve resultaten bij de PPN volgend jaar niet alleen samen met inwoners om te zetten in nieuw beleid, maar ook in het verzachten van maatregelen die een te groot negatief effect blijken te hebben voor Zwollenaren. (Bijvoorbeeld Beheer Openbare Ruimte, de stapeling van kosten voor mensen met meerdere zorgvragen, bezuiniging op binnensportlocaties). In dat licht missen we essentiële informatie in de begroting over de te verwachten effecten van bezuinigingen. Het lijkt wel alsof vrijwel alles beter wordt ondanks dat er minder geld naartoe gaat. Als er minder geld gaat naar BOR, Jeugdzorg of Cultuur moet je ook open zijn over wat er dan minder wordt. Want ik zei het al: goed toegankelijke informatie, volledigheid hoort daarbij.

Maar met initiatiefrijk Zwolle hebben we de ambitie een stap verder te zetten. Regie van de gemeente in een tijdperk van burgerparticipatie! We willen inspelen op initiatieven uit de stad. Maar hoe selecteer je dan die initiatieven?En als je als overheid stappen zet, hoe betrek je dan initiatieven? En hoe zorg je dat niet alleen de ideeën en wensen van de verbaal vaardigen een rol spelen? En hoe bewaak je solidariteit en een eerlijke balans tussen de belangen van een ieder? Heldere randvoorwaarden en een stip op de horizon, niet als star gegeven maar als leidraad zijn wat ons betreft de sleutel. De afgelopen tijd zijn tal van experimenten langs gekomen. Wij herkennen vaak wel randvoorwaarden, in ieder geval de financiële, maar missen regelmatig de stip. Bij duurzaamheid hebben we dat benadrukt met de Rood Groene Agenda. De integrale benadering zien we echter in de begroting nog steeds niet terug. En ook over de zoektocht binnen cultuur, de samenwerking in het onderwijs en stadsmarketing bereiken ons deze geluiden. Als raad zijn we welliswaar een paar keer uitgenodigd mee te denken in een bijeenkomst met de stad maar ik vraag me af of de burger daaruit af heeft kunnen leiden wat we als raad dan belangrijk vinden. College, we vragen van u helderheid over het proces zodat we samen met u die stip wèl kunnen bepalen. Zonder stip onstaan er alleen oeverloze wensenlijsten. En overigens vraagt dit ook iets van de raad. In dit proces is ruimte geven aan Zwollenaren maar ook aan ambtenaren en college essentieel. Het vertrouwen daarvoor vinden wij in de veelvuldige contacten in de stad. Mensen laten het ons echt weten als er iets flink misgaat. En dan gaat het vervolgens niet om een afrekencultuur maar om bijsturen met open vizier.

Kortom, een dienstbare overheid die samenwerkt met inwoners, overheidsparticipatie dus. Als je gaat voor overheidsparticipatie dan is het op individueel niveau van groot belang dat de dienstverlening van de overheid logisch is, uit gaat van vertrouwen in burgers en aansluit bij de leefwereld van mensen in plaats van dat systemen leidend zijn. En overheidsparticipatie schetst ook de speciale verantwoordelijkheid om te zorgen dat iedereen mee kan doen. In het licht van deze vier aandachtspunten vragen we voor de volgende vier afzonderlijke onderwerpen aandacht.

Er is een grote toename van mensen die voor zorg een beroep op de gemeente doen en die langdurige of permanente zorg nodig hebben omdat hun beperking blijvend op progressief is. Met een motie roepen we op de herindicaties voor deze groep te beperken of af te schaffen (motie 23)

Een motie die vorige week in de kamer is aangenomen, maakt het mogelijk de participatiewet flexibeler toe te passen als het gaat om de daginvulling van mensen met een bijstandsuitkering. Dat kan gaan over bijverdienen in relatie tot de armoedeval. Dat kan ook gaan over een opleiding, vrijwilligerswerk of mantelzorg. Wij zouden graag alles op alles willen zetten om mensen met een bijstandsuitkering te willen benaderen vanuit vertrouwen: zelf weet je vaak het allerbeste hoe je een bijdrage wil en kan leveren aan de wereld om je heen. (motie 25)

Het leerlingvervoer in onze stad is niet geregeld via de sociale wijkteams. Consequentie is dat de aanpak niet altijd past bij de gezinsomstandigheden. In onze ogen zou niet het afstandscriterium, de verordening of de beleidsregels, maar de individuele situatie van kinderen en hun ouders het belangrijkste criterium moeten zijn om te bepalen of iemand recht heeft op leerlingenvervoer. (motie 12)

Er zijn al partijen die het genoemd hebben: onze enorme opgave de komende jaren als het gaat om opvang en het opnemen in de Zwolse samenleving van asielzoekers. En ook hierbij geldt, behandel mensen niet als nummer, ondanks de omvang van het vraagstuk. Iedereen heeft zijn eigen voorkeuren en mogelijkheden. Daarbij aansluiten werkt veel beter dan eenzelfde aanpak voor iedereen. We willen het college vragen om te komen met een integrale aanpak met oog voor maatwerk. Laat er nu al naast huisvesting ook aandacht zijn voor bijvoorbeeld zorg, onderwijs, dagbesteding, arbeidsmarkt, sport (we dienen daarom samen met D66 de motie over Shelter City in en dienen ook de CU motie die gaat over dagbesteding van harte mede in). Een opbouwwerker in de stad vertelde me dat hij zwemles had geregeld voor een jonge asielzoeker via ons budget voor zwemlessen. De jongen was al 14 terwijl het potje er officieel is tot 12 jaar. Een mooi voorbeeld van dat we niet bij 0 hoeven te beginnen! Een opbouwwerker die in vol vertrouwen iedereen mee laat tellen!