Tussenstand transformatie sociaal domein

In januari vorig jaar zijn we gestart met een denktank Sociaal Domein. Om tijdens de transformatie van de zorg een vinger aan de pols te houden, hebben we informatie verzameld bij zorgvragers en zorgverleners in de stad. Wij hebben gesproken met cliënten, mantelzorgers en professionals die werkzaam zijn in het sociaal domein om zicht krijgen op de veranderingen. Wat zijn hun ervaringen met het sociaal wijkteam? Ervaren zij op dit moment problemen bij het verkrijgen van zorg? En wat is hun advies aan ons? De uitkomsten van deze gesprekken zijn nu verwerkt en de belangrijkste en meest in het oog springende thema’s zijn er uit gehaald.

Afgelopen maandag werd in de raad gedebatteerd over de notitie “Uitgangspunten Transformatie agenda sociaal domein Zwolle 2017-2020”. Een jaar na de start van de decentralisaties in het sociaal domein wordt gekeken hoe de raad in de praktijk doelstellingen heeft vormgegeven en gehaald en waar de kansen liggen ter verbetering en doorontwikkeling. De uitkomsten van onze eigen gesprekken komen hierbij goed van pas en zijn dan ook door Birgit Michies in haar betoog gebruikt. Zij heeft deze naast de uitgangspunten transformatie Sociaal Domein 2017- 2020 gelegd en per thema een kanttekening aangegeven.

Een aantal uitkomsten van de enquêtes waren:

• De kwaliteit en deskundigheid van het sociale wijkteam vinden de mensen, die hulp ontvangen, de mantelzorgers en de professionals erg belangrijk. De mogelijkheid is er om beter samen te werken, maatwerk en hulp te bieden door arrangementen te leveren.
  Nieuwe vraagstukken zijn omgang met de privacy en de moeilijkere bereikbaarheid van de tweedelijnsgezondheidszorg. Ook wordt verhoogde regeldruk ervaren.
• Een aantal inwoners, die al langer zorg en/of vaak huishoudelijke hulp ontvingen, ervoer het keukentafelgesprek als protocollair en soms onpersoonlijk. Dit betrof vooral de keukentafelgesprekken met thuiszorgorganisaties. Een aantal inwoners had ook moeite om weer opnieuw hun verhaal te moeten vertellen.
• Onzekerheid over het behouden of verkrijgen van de benodigde zorg leverden spanning op. Ook hierbij was het onderwerp vaak de Huishoudelijke Hulp.
• Relatief is er veel gewaarschuwd voor het overvragen van de mantelzorger. Ook werd gewaarschuwd dat professionals zich bewust moeten zijn dat de inwoner soms een klein netwerk heeft, waardoor er ongewenste relationele effecten kunnen ontstaan.
• Met betrekking tot de financiering zijn er zorgen over de omvang van de bezuinigingen en gevolgen voor de beschikbare zorg, begeleiding en de PGB’s. Ons wordt geadviseerd om dit tegen te gaan door minder aan bureaucratisering te doen, aan ontdubbeling te werken, niet in dure gebouwen te zitten, te zorgen voor minder managementlagen en door de uitstroom Beschermd Wonen te bevorderen.

Als we de uitkomsten van de gesprekken naast de thema’s die genoemd zijn in het raadsvoorstel Uitgangspuntentransformatie Sociaal Domein zetten, hebben wij een paar kanttekeningen:

• Wij vinden het belangrijk om een integrale aanpak te hebben per gezin, met één plan en één ondersteuner per gezin. Daarbij kan het zijn dat dit moeilijk gaat met de 300 zorgaanbieders die er nu zijn. De PvdA is voor keuzevrijheid. Wel willen we dat er gekeken gaat worden naar de hoeveelheid instellingen waar contracten mee afgesloten worden.
• Wij hebben in Zwolle niet de landelijke 40% bezuinigingen op de Huishoudelijke Hulp ingezet. De Huishoudelijke Hulp is de goedkoopste zorg waardoor je zwaardere zorg kunt voorkomen. De Huishoudelijke Hulp zorgt dat er een schoon huis is, maar zorgt ook dat er omgekeken wordt naar de inwoner. Verder kan iemand met goede Huishoudelijke Hulp langer thuis blijven. De grens tot bezuiniging op de Huishoudelijke Hulp is wat ons betreft nu dan ook bereikt.
• We vinden het belangrijk dat iedereen die niet kan werken een zinvolle dagbesteding heeft en dat hierin ook een integrale aanpak is. Dat iemand zich nuttig en gewaardeerd voelt en ergens bij hoort. Wij zijn voor een integrale benadering voor werk en dagbesteding. Daarom vinden we het van belang dat dit een onderdeel van het keukentafelgesprek is. Uit gesprekken met inwoners blijkt wel op welke wijze het moeilijk is om te werken, terwijl je ook zorg nodig hebt. Terwijl blijven werken preventief werkt om een plaats in de maatschappij te hebben. Om deze reden kunnen we achter de budgetdoelstelling staan voor doorontwikkeling van de dagbesteding in relatie tot welzijn, waarbij inwoners langer thuis kunnen blijven wonen.
• Er wordt veel geklaagd dat te veel tijd opgaat aan bureaucratie. Dat is zeker een belangrijk punt. Er moet echter ook een evenwicht gevonden worden in wat nodig is voor de professional om zich te verantwoorden en wat niet nodig is. Wat dat betreft zijn wij het ook eens met het innovatiebudget van vijf ton.