Maak Hartstad Zwolle waar door daadkrachtig en sociaal handelen (PPN 2023)

Hieronder leest u de bijdrage van onze fractievoorzitter Luna Koops tijdens het debat over de Perspectiefnota (PPN) op 30-06-2023. In de perspectiefnota bepaalt de gemeenteraad op hoofdlijnen wat de koers voor de komende 4 jaar is. Klik hier om het hele debat terug te kijken.

Vanaf dit jaar noemen wij onszelf “Hartstad,” het type stad waar we omkijken naar elkaar en waar we inclusie, diversiteit en brede welvaart hoog in het vaandel hebben. Brede welvaart: elke Zwollenaar zal weleens hebben ervaren dat wij als Zwolle daarin koploper zijn. We wonen namelijk allemaal in een stad met veel groen, met goede scholen en veilige wijken. Hoe fijn is het om Zwollenaar te zijn?

De Perspectiefnota reflecteert dit. Ze is gevuld met heel veel goede plannen van het sociaal domein tot de mobiliteitsstrategie. Maar er is voldoende ruimte voor verbetering zoals altijd.

De titel Hartstad verbergt de harde waarheid. De waarheid dat niet iedereen in Zwolle mee kan komen met deze brede welvaart. Lang niet alle Zwollenaren ervaren Zwolle zoals dat beschreven wordt, want Zwolle is ook een stad van dure, ontoegankelijke huisvesting terwijl een tiende van de stad op of onder het bestaansminimum leeft. Zwolle is ook de stad waar veel mensen een steeds hogere energierekening hebben en het warmtenet nog niet van de grond komt. Zwolle is ook de stad waar als je je afval niet verzamelt in volgepropte zakken van 60L vanwege beperkte opslagruimte in een kleine keuken, je extra betaalt.

Voor de PvdA is het dan opmerkelijk dat juist keuzes die kunnen helpen om die brede welvaart voor meer mensen binnen bereik te krijgen, vooruit worden geschoven. Dat terwijl de urgentie hoog is voor deze vaak kwetsbare groepen. Wat de Partij van de Arbeid betreft mist deze perspectiefnota urgentie.

Wonen

En die urgentie is nodig. Op dit moment wachten 49 duizend mensen op een sociale huurwoning en ze kunnen nog wel even blijven wachten want als je met je kinderen een huis zoekt waar je mee vooruit kan dan moet je gemiddeld 9 jaar en 11 maanden wachten op een eengezinswoning. Per jaar worden er daarvan 224 verhuurd. In de raad hebben we het dan vaak over een procentje meer sociale huur en een procentje minder dure huur (hoewel, vaker andersom helaas) maar het substantiële probleem hier is dat we gewoon al jaren als maatschappij de verkeerde keuzes maken waardoor een woning een handelsobject is geworden in plaats van een eerste levensbehoefte.

Als PvdA zien we dan graag dat het college de regie pakt en keuzes maakt waarmee dit probleem écht wordt aangepakt. Op dit moment is de Zwolse woningmarkt namelijk niet bedoeld voor woningzoekenden want zelfs buiten de sociale huursector is het dringen: op een flatje achterin Wipstrik komen een kleine 500 reacties. 500 mensen die allemaal één specifieke woning willen en zo wanhopig zijn dat ze bereid zijn om extreme bedragen te betalen. Vijfhonderd mensen die je niet ziet, want die gaan vaak niet de krant verkopen voor de supermarkt. Deze groep blijft langer in een onveilige thuissituatie zitten of slaapt op de bank bij vrienden. Deze onzichtbare dakloosheid is in Zwolle het gevolg van hoe wij omgaan met wonen.

Doen we daar dan ook iets aan? Zoals het opkoopverbod? Nee, dat doen we niet en daarmee mist weer de urgentie. We zullen daar ook een motie voor indienen, de woningmarkt is er nu voor projectontwikkelaars en makelaars en dat is niet wat ik als volkshuisvesting zou beschouwen.

Als PvdA zeggen wij: bouw meer, bouw betaalbaar en bouw sociaal. En dat zeggen we want de situatie is uiterst urgent voor starters, gescheiden mensen, jonge gezinnen, statushouders en studenten.

Armoede

Die goedkopere woningen zijn hard nodig want 10% van Zwolle leeft op of onder het bestaansminimum en de enige échte keuze die wij in de PPN lezen is dat nieuwe regelingen om dit tegen te gaan worden uitgesloten terwijl we juist creatief moeten blijven om Zwollenaren ademruimte te geven en niets moeten uitsluiten. Nogmaals, hier mist urgentie wanneer de prijzen omhoog gaan maar de inkomens niet volgen. De sociale raadslieden krijgen per jaar 10.000 vragen over geld per jaar van die 10% mensen die in onze Hartstad niet rond kunnen komen en bestaande regelingen niet begrijpen, maar er mist ook een concreet plan om deze regelingen toegankelijker en eenvoudiger te maken voor ze.

Betekent dat dan dat het college investeert in een hoger minimumloon voor zoveel mogelijk mensen om de armoede dáármee aan te pakken? Nee, ook dat niet want onze motie voor 14 euro is zo minimaal mogelijk uitgevoerd en heeft eigenlijk niets substantieels veranderd voor de mensen die nog wel onder dit bedrag worden betaald. De focus op inkomen mist, en die inkomens moeten gewoon stijgen. Daarom dienen wij een motie in voor een inspanningsplicht om die 14 euro voor álle aan de gemeente gelieerde instanties te laten gelden en een motie om schoonmakers en facilitair personeel in dienst te nemen van de gemeente. Wat ons betreft hoeven we daarvoor ook niet afhankelijk te zijn van de juridische mogelijkheden maar ook gewoon het goede gesprek vanuit de gemeente als opdrachtgever. Mensen in armoede zijn voor veel Zwollenaren onzichtbaar en minimumloon wordt door veel stadsgenoten misschien gezien als iets voor bijbaantjes van scholieren en studenten maar steeds meer mensen hebben moeite met rondkomen en dat vraagt om urgentie in beleid.

Duurzaam en groen

Bij een hartstad hoort ook hart voor de wereld en de toekomstige generaties die hierop moeten wonen. Als gemeente moeten we ervoor zorgen dat we als stad bijdragen aan een toekomstbestendige maatschappij en dat begint bij warmte. Bij een eerder debat hebben we gezien dat het grootste deel van de raad inzet op een volledig publiek warmtebedrijf en dat is goed: geen winst op een basisvoorziening. In de naam van goed bestuur wil het college graag nog andere opties overwegen, maar we vergeten dat dit allemaal tijd kost en dat klimaatverandering niet wacht dus wij willen het college nogmaals vragen om haast te maken.

Dat klimaatverandering niet wacht blijkt ook uit de hittestress in veel van onze oudere wijken zoals Assendorp, Kamperpoort en Diezerpoort. Er ontstaat veel meer vraag naar verkoeling in de vorm van airco’s maar als stad kunnen we hier ook aan bijdragen door meer in te zetten op openbaar groen. Daarom vragen we vandaag middels een motie om een Bomenplan binnen het gister aangekondigde Hitteplan waarin specifiek vergroening van versteende wijken een actieve rol krijgt. Ook vragen we om warmtelabels waarmee de warmtebestendigheid van woningen zichtbaar wordt.

De crises in onze maatschappij vragen om daadkrachtig en sociaal handelen in onze stad en voor ons mist daarbij de urgentie in deze perspectiefnota. Als wij echt een Hartstad willen zijn pakken we deze kwesties met beide handen aan en maken we van Zwolle de Hartstad die wij allemaal graag zien.