Ambitieus en breed plan voor de Zwolse binnenstad

De Strategische Agenda Binnenstad is een veelomvattend stuk: alle aspecten en ontwikkelingen die spelen in of rond de Zwolse binnenstad, komen erin aan bod: winkelen, uitgaan, cultuur, wonen, bereikbaarheid, openbare ruimte, klimaat enz. Soms gaat het over brede en meer abstracte begrippen als ‘stedelijkheid’, maar vaak komen ook heel concrete plannen en maatregelen voorbij, zoals de investeringen voor 2017. Ambities en strategische vergezichten worden afgewisseld met praktische stappen.

Je zou dit veelvormige verhaal globaal op twee manieren kunnen karakteriseren:

• Vanuit een ideaalmodel geredeneerd: als een grabbelton van ongelijksoortige zaken die zonder veel samenhang en keuzes over stad worden uitgestort
• Vanuit een praktische benadering: als een weergave van de zeer gecompliceerde werkelijkheid rondom de Zwolse binnenstad waarin allerlei uiteenlopende en vaak ook tegenstrijdige ontwikkelingen en belangen spelen die zich niet keurig in een ideaalmodel laten vangen maar wel om actie van de stad en de gemeente vragen.

Wij kiezen hierbij voor de praktische benadering, maar daarbij redeneren we wel vanuit onze opvattingen over de binnenstad.

1. Onze fractie is het zeer eens met de het perspectief dat het college kiest ten aanzien van het centrumgebied: Zwolle moet niet alleen denken vanuit de oude binnenstad, maar vanuit het centrumgebied dat bestaat uit de binnenstad + de schil daaromheen (Assendorperstraat, Thomas a Kempisstraat, Katwolderplein) + Hanzeland en de Spoorzone.

   In dat centrumgebied is plaats voor belangrijke centrumfuncties die horen bij de positie van Zwolle als hart van een grote regio: winkelen, cultuur, uitgaan, werken, het HBO en het OV-knooppunt. Versterking van de woonfunctie met alles wat daarbij hoort (groen, fietsvoorzieningen) draagt bij aan levendigheid en leefbaarheid in dit gebied.

   De binnenstad, een prachtige postzegel van 600 bij 800 meter, is te klein om alle centrumfuncties te herbergen. Dat is ook nu al het geval. Dit besef moet leidend zijn voor hoe we naar de binnenstad kijken en voor de keuzes die we in Zwolle maken.

   Zo is de verplaatsing van de Bibliotheek naar de Zeven Alleetjes vooral een versterking van het centrumgebied, in plaats van een verlies voor de binnenstad. Cultuur hoort in de centrumzone en als het over evenementen gaat, kiezen we voor maatwerk: kleinschalige evenementen passen prima in de binnenstad, grootschaliger evenementen in de schil (Park Wezenlanden) of in de Spoorzone. De hogeschool Windesheim kan een deel van haar onderwijsactiviteiten verplaatsen naar Hanzeland en de Grote Kerk kan prima dienen als academiegebouw.

2. De agenda kiest voor de ambitie Zwolle tot de meest aantrekkelijke binnenstad van Noordoost-Nederland te maken. Daarmee wordt de lat hoog gelegd, zeker als we zien dat dagjesmensen nu relatief kort in Zwolle verblijven en dat het herhalingsbezoek laag ligt.

   Het college zet hierbij vooral in op meer promotie en marketing plus evenementen en festivals die passen bij het Zwolse profiel.

   Wij vragen ons af of dat genoeg is. De Agenda noemt terecht dat het ‘product’ goed moet zijn. En is Zwolle en dan vooral de Zwolse binnenstad als product goed genoeg? Hebben we genoeg kwaliteit te bieden waarvoor meer mensen naar Zwolle willen komen, daar langer willen verblijven en ook willen terugkomen?

   Wij hebben geen pasklaar antwoord als het gaat om het scherp definiëren van de kwaliteit die Zwolle moet bieden. Bovendien gaan de ontwikkelingen in voorkeuren van bezoekers aan steden heel snel. Het is daarom van belang dat alle betrokkenen (ondernemers in detailhandel en horeca, culturele instellingen, organisatoren van evenementen en de gemeente) nauw blijven samenwerken in het verbeteren en promoten van de Zwolse binnenstad c.q. het Zwolse centrumgebied. Dat is bovendien een permanente en niet-vrijblijvende opgave.

   Als het om cultuur gaat vinden wij dat de mogelijkheden vanuit cultuurhistorie om meer bezoekers naar Zwolle te trekken, maximaal moeten worden benut. Wij zullen de plannen waar nu nog aan gewerkt wordt, ook op dit aspect kritisch bekijken.

   De gemeente moet zich in de kwaliteitsverbetering van de binnenstad naar onze mening actief blijven opstellen: faciliterend t.a.v. andere partners en met een speciale verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de openbare ruimte en de bereikbaarheid. De concrete bestedingsvoorstellen voor 2017 en 2018 passen hierbij en hebben onze steun.

3. De ontwikkeling van de binnenstad leidt ook tot botsende belangen. Zwolle zet al jaren fors in op bevordering van het fietsgebruik en vorig jaar maart hebben we het Actieplan Fietparkeren Binnenstad vastgesteld dat voorziet in 1.500 extra stallingsplaatsen in de binnenstad. Wij vinden het van belang dat dit beleid ook gewoon wordt uitgevoerd. Maar afgelopen week vroeg City Centrum al om stallingsplaatsen op het Rode Torenplein gedurende enkele maanden in de zomer niet te gebruiken omdat ze evenementen in de weg zouden zitten. En los daarvan: de groeiende toeloop van fietsers naar de binnenstad (een bewijs voor het succes van het Zwolse fietsbeleid) kan betekenen dat we binnen enkele jaren opnieuw moeten nadenken over extra stallingsmogelijkheden in of rond de binnenstad.

   Daarnaast zet de Agenda in op meer wonen in de binnenstad. Uit een oogpunt van levendigheid en sociale veiligheid juichen wij dit toe. Maar het zorgt ook voor enkele vraagstukken waarvoor oplossingen gevonden zullen moeten worden. Meer bewoners leiden ook tot meer vraag naar parkeerruimte die er in de binnenstad niet is. Verder kunnen er meer bezwaren ontstaan tegen de nevenverschijnselen van evenementen in de binnenstad (o.a. geluidsoverlast). Dit komt niet vanzelf goed: de gemeente zal hierin actief en zoveel mogelijk preventief moeten opereren.

4. De Agenda gaat ook in op het belang van de groene zones om de binnenstad als het gaat om leefbaarheid en maatregelen tegen klimaatverandering. Wij onderschrijven dit volledig. Wel vragen we ons af hoe het college zich de sterkere verbinding tussen Park Wezenlanden en de binnenstad concreet voorstelt. En we zijn benieuwd naar mogelijkheden om ook in de binnenstad meer speelplekken te realiseren, juist gezien de ambitie om de woonfunctie hier te versterken.

5. De binnenstad is van en voor iedereen en moet daarom ook voor iedereen toegankelijk zijn. Wij onderschrijven daarom van harte de doelstelling uit de Agenda dat de binnenstad goed toegankelijk moet zijn voor rolstoelgebruikers, mensen die slecht ter been zijn en voor blinden en slechtzienden. Dit blijft wat ons betreft een permanente opdracht voor de gemeente, maar ook voor andere partners in de binnenstad als ondernemers en instellingen. Ook bezoekers van de binnenstad kunnen hieraan hun steentje bijdragen door op te letten bij het stallen van hun fiets. Verder vragen we aandacht voor voldoende invalidenparkeerplaatsen in de binnenstad.

6. Uit de Agenda blijkt dat de gemeente veel wil met de binnenstad. Maar hoeveel kan zij bereiken? Als het gaat om bevordering van het wonen of herontwikkeling van delen van de binnenstad (denk aan de Weeshuis-passage) is de gemeente sterk afhankelijk van de medewerking van vastgoedeigenaren. Die hebben nogal eens de neiging om zich afwachtend of strategisch op te stellen. Wij pleiten ervoor dat de gemeente deze partijen aanspreekt op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid in combinatie met hun eigenbelang: als leegstaande panden kunnen worden herontwikkeld leidt dit tot een meer florerende binnenstad, wat zich ook vertaalt in de waarde van het vastgoed.