Zeker zijn van goede zorg voor alle Zwollenaren

Hieronder de door Jan Slijkhuis uitgesproken tekst tijdens het spoeddebat van vrijdagavond 16 maart over de financiële overschrijdingen in de zorg.

In het debat van vanavond willen wij ingaan op de hoofdlijnen van de informatienota Financiële ontwikkelingen zorguitgaven WMO en jeugd die het college op 13 maart jl. naar de raad heeft gestuurd.

Dat betreft achtereenvolgens:

• De context
• Onze kernboodschap
• Onze verwachtingen voor het vervolgproces.

De context

De nota die het college deze week naar buiten heeft gebracht bevat geen prettig nieuws: een tekort op twee belangrijke onderdelen van de zorguitgaven van € 6 mln. in 2017 en een verwacht tekort van € 8 mln. in 2018.

Het is altijd van belang om nieuws in perspectief te plaatsen en dat geldt helemaal voor slecht nieuws. Daarover willen wij hier het volgende opmerken.

1. Zwolle is als het om tekorten op het sociaal domein gaat, zeker niet uniek in Nederland: meerdere grote steden kampen met forse vaak structurele tekorten. Ik noem hier twee voorbeelden: Leeuwarden € 12 mln. en Enschede € 20 mln. Dit heeft altijd meerdere oorzaken, maar de forse Rijksbezuinigingen op de overgedragen budgetten en de slechts gedeeltelijk voorspelbare behoefte aan zorg spelen hierin een belangrijke rol.

1. De indruk wordt gewekt of het nieuws dat ons deze week bereikte, geheel uit de lucht komt vallen. Dat is niet juist. De exacte bedragen waren weliswaar nieuw, maar voor de ontwikkelingen was de raad al eerder gewaarschuwd. In Berap-1 van 2017 werd al melding gemaakt van een mogelijk tekort op de WMO van € 2,5 mln. Van risico’s inzake de Jeugdhulp is al sprake in Berap-2 en ook heeft wethouder Anker op 11 december 2017 in het raadsdebat over de wijziging GR Jeugdhulp hierop gewezen.

1. Die wetenschap (a en b) is wat ons betreft reden voor een genuanceerde stellingname, ook in een debat dat samenvalt met de verkiezingscampagne.  

Onze kernboodschap   

Een definitief oordeel over het probleem is op dit moment nog helemaal niet te geven, daarvoor moet eerst de nadere analyse beschikbaar komen waar het college momenteel aan werkt.

Vanavond willen wij ons daarom beperken tot drie punten die voor ons centraal staan in het benaderen van de problematiek.

1. In Zwolle hoort de kwaliteit van de zorg altijd voorop te staan. Dat betekent dat mensen de zorg moeten krijgen die zij nodig hebben. Dat is in de afgelopen jaren het uitgangspunt geweest in het gemeentelijk beleid dat wij als Partij van de Arbeid voluit hebben gesteund, en dat staat wat ons betreft ook in de toekomst niet ter discussie.
2. Wij staan achter de medewerkers van de sociale wijkteams en de zorgverleners. Zij werken steeds meer integraal, waardoor problemen niet los van elkaar maar in samenhang worden aangepakt. Daar zijn uiteindelijk de cliënten het meest bij gebaat en die benadering die centraal staat in de zorgtransitie, moet overeind blijven in het zoeken van oplossingen.
3. De financiële problemen komen bij de gemeente terecht, maar mogen niet de exclusieve verantwoordelijkheid van de gemeente blijven. Het Rijk dat forse bezuinigingen heeft doorgevoerd in het kader van de hele stelselwijziging, moet dan ook nadrukkelijk worden aangesproken op zijn verantwoordelijkheid. Dit vergt gezamenlijke actie vanuit de gemeenten.    

Onze verwachtingen voor het vervolgproces  

Wij hebben waardering voor de wijze waarop het college de raad over dit probleem heeft geïnformeerd: snel en proactief en niet wachtend op de volledige uitkomsten van de jaarrekening. Daarmee heeft het college laten zien dat het ook in dit onderwerp de actieve informatieplicht aan de raad die de Gemeentewet vraagt, serieus neemt.

Voor de nabije toekomst hechten wij zeer aan een zorgvuldig proces. We verwachten van het college dat het – ook in demissionaire staat – volop doorgaat het onderzoek naar en de analyse van de problemen die ons deze week zijn gemeld. Verder vinden we het belangrijk dat maatregelen in goed overleg met de sociale wijkteams, zorgaanbieders en andere betrokkenen worden voorbereid. Want zeker als om de zorg gaat die zoveel inwoners van onze stad raakt, moet zorgvuldigheid voor snelheid gaan. Uiteraard willen we dat de raad hierbij volop wordt betrokken, maar onze oproep aan het college is ook: doe dit goed voorbereid en het juiste moment.

En tenslotte willen we nog een overweging meegeven, aan het college, aan de raad en aan de stad: zorg is geen wiskunde. Bij het ramen van de zorgbudgetten moet het college kritisch en zorgvuldig te werk gaan, want het gaat over veel gemeenschapsgeld en dat moet goed worden besteed. Maar we moeten niet vervallen in illusiepolitiek: de zorgbehoefte laat zich nooit tot op de euro nauwkeurig plannen. Het gaat vooral om optimale kennis van wat zich in de Zwolse samenleving afspeelt in combinatie met budgetten met een realistische bandbreedte. Zodat iedere Zwollenaar ook in de toekomst verzekerd blijft van de zorg die hij of zij nodig heeft. Dat is het wezenskenmerk van een sociale stad.