Jan Kartouw kreeg dinsdag 18 januari namens de Partij van de Arbeid een porseleinen roosje, omdat hij een bouwer van Zwolle is. De roosjes zijn speciaal voor de Zwolse PvdA met de hand gemaakt door Everdien Post. Zij heeft haar atelier in de creatieve coöperatie. “Porselein is prachtig teer en kwetsbaar materiaal, maar je kunt er hele krachtige vormen mee maken. En kracht is ook waar de ontvangers van deze roosjes voor staan en ons geven”, aldus Post.
Patty Wolthof reikte het roosje bij Jan Kartouw thuis uit, maar dat wist hij zelf natuurlijk nog niet van tevoren: “Ik belde hem op met de smoes dat ik graag wilde horen wat hij vroeger allemaal voor Zwolle had gedaan. Want Jan Kartouw is een van de originele bouwers van Zwolle geweest. Daar willen we hem op zijn oude dag nog graag de waardering voor geven. Hij is een toonbeeld van solidariteit en verbinding, door zijn jarenlange vrijwillige inzet voor de wijken Assendorp, de Bollebieste en voor Zwollenaren met een beperking.”
‘Je moet het samen doen’
In 1931 geboren aan de Middelweg in Zwolle, woont hij nu 90 jaar later nog steeds in Dieze. Samen met Jolanda die hem zoals hij het zelf zegt ‘naar het einde brengt’. Deels in het Zwols vertelt hij zijn levensverhaal en hoe hij zich zijn leven lang als vrijwilliger heeft ingezet voor de stad: “We zijn allemaal mensen op deze wereld. Iedereen is gelijk. En we moeten elkaar helpen. Je kunt het niet alleen, je moet het samen doen.”
Zijn leven kent pieken en dalen. Met als dieptepunt het overlijden van zijn zus Riekie in 1944, nadat ze is meegenomen door Duitse soldaten, misbruikt werd en uiteindelijk in het ziekenhuis overleed aan TBC. In de oorlog woont en werkt Jan bij een boer in Nieuwleusen. In 1947 keert hij terug naar Zwolle. Daar gaat hij wonen in de Populierenstraat en al snel zamelt hij samen met een aantal buurtgenoten oud papier in. De opbrengst is eerst voor de mondharmonicaclub, later ook voor de accordeonclub. Jan zit niet stil en richt een kaartclub op.
Wijkvereniging en Speeltuinvereniging Assendorp
Zijn organisatietalent wordt opgemerkt en hij wordt gevraagd voor de wijkvereniging Assendorp, waar hij 18 jaar vrijwilliger is in allerlei functies. Hij organiseert activiteiten zoals de Sinterklaasintocht en de carnavalsoptocht. Daarvoor vraagt hij vergunningen aan bij het gemeentehuis en vervolgens moet hij naar het politiebureau. De politie zegt dat Jan de optocht zó goed voor elkaar heeft, dat er eigenlijk geen agenten nodig zijn om de optocht te begeleiden. Want, zo zei de politiecommissaris, “die worden door Jan toch het bos in gestuurd”.
Jan vertelt dat hij na zijn vrijwilligerswerk bij de wijkvereniging nog eens 16 jaar aan de slag gaat bij de Speeltuinvereniging Assendorp. Hij is activiteitenbegeleider, voorzitter, penningmeester, secretaris en wat niet meer. Ook begeleidt hij een groep kinderen en vrouwen van een Blijf-van-mijn-Lijf-huis aan de van Karnebeekstraat naar de speeltuin en terug, waar hij er ook voor moet zorgen dat de ongewenste mannen de vrouwen niet lastigvallen.
‘Ik ben een arbeider, en ik blief een arbeider’
Uiteindelijk keert hij terug naar de Bollebieste. Zijn geliefde wijk. Een periode lang helpt hij stadsgenoten met een verstandelijke beperking met hun administratie en geldzaken. En natuurlijk gaat het oud papier verzamelen en het kaarten door. Nu is hij 90 “en begint de aftakeling”, zegt hij lachend. In zijn huiskamer aan de Zerboltstraat blikt hij samen met zijn partner Jolanda tevreden terug op zijn leven en wat hij heeft kunnen doen om mensen te helpen. En dat naast zijn gewone werk als slager, maar ook als kok. “Ik ben een arbeider, en ik blief een arbeider. Iedereen is voor mij gelijk. Mensen moeten elkaar helpen, daar heb ik in Zwolle aan bijgedragen.”
Stroopwafels en dahlia’s
Jan Kartouw is dus met recht een originele bouwer van Zwolle. Die dol is op stroopwafels en dahlia’s, daar kwam Patty ook achter tijdens het gesprek. Dus mocht je langs de Zerboltstraat fietsen en een dahlia en een pak stroopwafels willen schenken als blijk van waardering aan Jan, laat het ons even weten via [email protected]! Wil je iemand voor een roosje nomineren? Stuur ons dan ook een bericht.
