Inbreng tijdens debat 22 maart 2021
In gesprekken met buurtbewoners, lezende de reacties van buurtbewoners en organisaties zoals Groen Holtenbroek, Natuurplatform maar ook het Platform Zwolse Wijken, moet de Partij van de Arbeid helaas constateren dat de participatie en informatievoorziening rondom de ontwikkelingen in de Zwartewaterzone een dikke onvoldoende heeft. Zelfs ook het college en ook de initiatiefnemers BEMOG en BPD realiseren zich dat een dergelijk proces tot nu toe geen schoonheidsprijs verdient. In die zin is er veel te leren voor toekomstige gebiedsprojecten, maar ook hopelijk voor het project Zwarte Waterzone.
Die onvoldoende waardering is wat de PvdA gebaseerd op meerdere praktische maar ook principiële aspecten. Ik zal een aantal aspecten kort aanstippen.
- Bewoners voelen zich overvallen in tijd en inhoud bij de totstandkoming van de gebiedsvisie. En voelen zich niet serieus betrokken als gesprekspartner.
- Op de informatiebijeenkomsten werd er tot nu toe niet een goed onderscheid gemaakt tussen de verschillende participatiedoelgroepen. Een potentiële koper uit Assen is heel iemand anders en met hele andere vragen en opmerkingen dan een bewonder van de James Last Flat. In die zin is het ook niet duidelijk uit de verslagen van de informatiebijeenkomsten wie welke opmerkingen maakten en hoe de plannen gewaardeerd worden.
- Onduidelijk is de feitelijke rolverdeling van de initiatiefnemers en de gemeente. De initiatiefnemer is verantwoordelijk in dezen voor het participatieproces, maar tegelijkertijd wordt door de initiatiefnemer bijvoorbeeld m.b.t. de participatie verkeersproblematiek weer naar de gemeente verwezen. En daarnaast heeft ook Travers en het Waterschap trajecten lopen.
- De initiatiefnemers zijn een commerciële partijen met zakelijke belangen bij het doorgaan van de plannen. Niks mis mee! Maar bewoners vertrouwen dit participatieproces niet juist vanwege die positie. In die zin moet je je ook afvragen of bij een dergelijke gebiedsvisie met zovele verschillende belangen en inhoudelijke aspecten zoals wonen, hoogwaterscenario ‘s, recreatie, biodiversiteit, verkeer etc. de gemeente verantwoordelijk zou moeten zijn voor het totale participatieproces? Ik kom daar nog op terug bij de conclusies.
- Bewoners en andere betrokkenen (inclusief de gemeenteraad ) hebben tot nu toe geen zicht op de onderliggende onderzoeken bij de planvorming. De initiatiefnemers willen die niet geven omdat ze vinden dat dergelijke onderzoeken integraal gepresenteerd moeten worden. (Bron. Mondelinge mededeling infobijeenkomst 18 maart 2021). Gezien het feit dat de plannen in een uiterwaarde gebied plaatsvinden zou het ook goed zijn om in het participatieproces ook de opvattingen van bijvoorbeeld het Waterschap en Rijkswaterstaat mbt deze plannen te vernemen. Bijvoorbeeld op welke manier is er met hoogwaterscenario’s gerekend?
Conclusie:
Bij dergelijke ingewikkelde gebieds- en omgevingsplannen zul je de verantwoordelijkheid van het participatieproces bij de gemeente moeten leggen. Dit gaat met name bij die planontwikkeling/beleidsvorming – die afwijkt van bestaande beleidskaders en bestemmingen. Bij het aanpassen van beleidskaders/bestemmingen moeten namelijk alle belangen gewogen worden en dus kan het niet zo zijn dat een ontwikkelaar – die uiteindelijk baat heeft bij een bepaalde richting – de participatie organiseert. Zodra het gaat om een concrete ontwikkeling – binnen bestaand of aangepast beleid – dan kan de ontwikkelaar de participatie organiseren, waarbij het college vooraf een duidelijk kader meegeeft over waar die participatie qua proces aan moet voldoen. En dat ook controleerbaar en inzichtelijk is.
Als je die rollen van gemeente en initiatiefnemer strikt uit elkaar houdt, dan voorkom je ook dat op bijeenkomsten zowel omwonenden als belangstellenden voor bijvoorbeeld woningen te veel door elkaar participeren. Het eerste proces – de beleidsvorming – is dan primair voor omwonenden en belangengroepen. Vooraf aan de planontwikkeling wordt er door het college een kader ontwikkeld hoe een dergelijk participatieproces uitgevoerd moet worden. En door de gemeenteraad vastgesteld. Vanzelfsprekend hebben initiatiefnemers ook een rol in die uitvoering. Maar met een duidelijke rolverdeling en verantwoordelijkheid. Ook dienen al vroeg andere overheden betrokken te worden bij een dergelijk participatieproces. Een dergelijke strak participatie- en inspraakproces moet het mogelijk maken om bewoners en andere betrokken organisaties serieus te betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van dergelijke plannen. En ervoor zorgen dat bovengenoemde fouten niet meer gemaakt worden.
Tenslotte de raad heeft als taak gebiedsvisies, stedenbouwkundige ontwikkelplannen en bestemmingsplannen vast te stellen en het college in dezen te controleren. Ik denk bij een beter en duidelijker participatieproces en de betrokkenen echt gehoord hebbende, we als raad dan ook een beter cijfer halen bij die besluitvorming. Of je nu voor of tegen woningbouw in de uiterwaarde bent.
