College: zorg voor oplossing voor onterecht terugvorderen toeslagen na scheiding

Datum: maandag 24 mei 2021
Betreft: Art. 45 vragen
Onderwerp: Onterechte terugvordering toeslagen na scheiding

Aan het college van B&W,

De afgelopen jaren zijn we geconfronteerd met het vernietigende effect van het Nederlandse  toeslagen- en bijstandsbeleid. Een vernietigend effect voor grote groepen inwoners, zo ook in Zwolle.

Uit een uitspraak van de rechtbank Overijssel blijkt nu dat er wederom een fout in het beleid zit, in dit geval het bijstandsbeleid. Een fout die ervoor zorgt dat stellen die scheiden of gezinnen waar een volwassen kind uit huis gaat duizenden euro’s aan toeslagen of inkomen moeten terugbetalen.

In afwachting van een reparatie van deze wetgeving blijkt het dat gemeenten ook iets kunnen doen. Namelijk het mogelijk maken voor inwoners om online de bruto-hoogte van hun uitkering op te zoeken. Zoals de gemeente Tilburg stelt[1]: een héle kleine moeite voor een groot plezier. Helaas lijkt het er op dat de gemeente Zwolle hier niet aan mee wil werken.

Dit brengt onze fractie tot de volgende vragen aan het college:

1. Heeft het college kennisgenomen van het NOS bericht “Stellen in de bijstand die scheiden moeten vaak onterecht toeslagen terugbetalen” van 24-05-2021?
2. Herkent het college de in het artikel beschreven problematiek?
3. Kan het college aangeven hoeveel Zwollenaren hier jaarlijks mee te maken krijgen?
4. Kan het college duidelijk maken waarom het niet een simpel overzichtje van de bedragen van de bruto maandelijkse uitkeringen op de website kan zetten? En kan het college daarbij aangeven hoe het komt dat dit in Tilburg wel kan?
5. Is het college bereid de handelswijze uit Tilburg over te nemen?
6. Ziet het college mogelijkheden om Zwollenaren aanvullend actief te informeren over deze problematiek en mogelijke oplossingen?

We kijken uit naar een spoedige beantwoording van onze vragen en hopen dat er snel een oplossing gevonden kan worden voor Zwollenaren die tegen deze problemen aanlopen.

Roberto Kist
Patty Wolthof

[1] https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/nieuws/hele-kleine-moeite-groot-plezier.9630504.lynkx

Hieronder leest u de antwoorden

Vr 1. Heeft het college kennisgenomen van het NOS bericht “Stellen in de bijstand die scheiden
moeten vaak onterecht toeslagen terugbetalen” van 24-05-2021?
Vr 2. Herkent het college de in het artikel beschreven problematiek?
Vr 3. Kan het college aangeven hoeveel Zwollenaren hier jaarlijks mee te maken krijgen?

Antwoord vraag 1 + 2 + 3
Ja, het college is op de hoogte van NOS bericht ‘Stellen in de bijstand die scheiden moeten vaak
onterecht toeslagen terugbetalen’. We herkennen de beschreven gang van zaken. Het artikel is
gebaseerd op een casus die in Zwolle speelde tegen de belastingdienst. Belastingheffing en
toeslagen verstrekken of terugvorderen van toeslagen is primair een zaak van de rijksoverheid. Het
betreft de uitvoering van belastingwetten en annexe regelgeving door het Rijk c.q. de
belastingdienst.
Wij hebben geen inzicht in de exacte aantallen Zwollenaren die jaarlijks met deze problemen te
maken hebben. Het aantal Zwollenaren dat jaarlijks gaat scheiden is ca 490. Het aantal
uitkeringsgerechtigden dat in het jaar 2020 in de bijstand kwam wegens beëindiging van de relatie
was 96.

Vr 4. Kan het college duidelijk maken waarom het niet een simpel overzichtje van de bedragen van de
bruto maandelijkse uitkeringen op de website kan zetten? En kan het college daarbij aangeven hoe het
komt dat dit in Tilburg wel kan?
Vr 5. Is het college bereid de handelswijze uit Tilburg over te nemen?

Antwoord vraag 4 + 5
Ook wij vinden het nuttig om een overzicht van de brutobedragen op de website van de gemeente
te hebben. De informatie over brutobedragen van de bijstandsuitkering staat op www.Zwolle.nl:
https://www.zwolle.nl/werk-en-inkomen/uitkering/schatting-inkomen. Het betreft bedragen die een
indicatie geven over de totale uitkering inclusief loonbelasting en premies.

Vr 6. Ziet het college mogelijkheden om Zwollenaren aanvullend actief te informeren over deze
problematiek en mogelijke oplossingen?

Antwoord vraag 6
Terugvordering van Toeslagen is een regelmatige veroorzaker van financiële problemen. We
hopen dat de rijksoverheid het probleem opgelost. De rijksoverheid is al geruime tijd bezig met een
inventarisatie van knelpunten en het ontwikkelen van voorstellen over oplossingen. Ook kan een uitkeringsgerechtigde of Zwollenaar bezwaar maken bij de belastingdienst of voor
feitelijk handelen gebruik maken van zijn klachtrecht bij de Nationale Ombudsman.
Een andere laatste mogelijke, meer directe, oplossing zit in de Participatiewet. Indien een inwoner
door niet aansluitende regelgeving onder het voor hem geldende sociaal minimum komt, kan
bijzondere bijstand worden verleend. De verschuldigde loonbelasting en sociale premies zijn geen
onderdeel van het recht op algemene periodieke bijstand maar kunnen in zeer bijzondere gevallen
door de gemeente worden voldaan.