In het debat over de jaarstukken 2022 kijkt de gemeenteraad terug op de uitgaven van de gemeente in het afgelopen jaar en bij de Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV) bespreekt de raad het grondbeleid. Hieronder de bijdrage van de PvdA fractie op deze onderwerpen in het debat van 26-06-2023.
Jaarstukken 2022
Terecht wordt in de jaarstukken gewezen op een aantal ontwikkelingen met een grote impact op onze stad in 2022, die ook nu nog steeds gaande zijn. Denk aan de toestroom van vluchtelingen, het gebrek aan betaalbare woningen, hoge energieprijzen en inflatie in algemene zin. Allemaal zaken die extra inzet en vaak extra geld kosten. Tegelijkertijd is het effect op de financiën beperkt, althans netto blijft er een positief resultaat over van 15,4 miljoen. Dat kan een ieder alleen maar tevreden stellen.
Over hoe we inhoudelijk met deze vraagstukken én met het geld omgaan voeren we komende vrijdag het gesprek. Waar ik echter bij stil wil staan is het contrast dat we zien en ook de afgelopen jaren hebben gezien. Enerzijds grote ambities en grote vraagstukken. Anderzijds houden we jaar in jaar uit geld over t.o.v. de begroting met als oorzaak dat we niet alles uitgevoerd krijgen. En natuurlijk, niet alles valt met geld op te lossen, maar het laat ook zien dat de ambities niet in balans zijn met de mogelijkheden. Of, zoals de accountant dat duidt:
De begroting is meer gebaseerd op politiek-bestuurlijke ambities dan op wat uw gemeente daadwerkelijk met de beschikbare middelen en capaciteit kan realiseren. Advies aan de raad is daarbij om met het college in gesprek te gaan en het ambitieniveau meer in lijn te brengen met de beschikbare middelen en capaciteit.
Omdat dit niet de eerste keer is dat dit gebeurd willen wij het volgende benadrukken. Kom bij de begroting met duidelijke keuzes. Biedt helder inzicht in wat we nog gaan doen. En geef inzicht in wat we niet meer gaan doen en hoeveel dat oplevert. Oftewel, de dingen die afvallen, waar we mee stoppen en die dus geen geld en menskracht meer vragen. In de PPN staat meerdere malen opgenomen dat er keuzes gemaakt moeten worden. Onze fractie volgt dat toch met enig argwaan omdat in de perspectiefnota nog geen perspectief en richting wordt geschetst op de keuzes daarin.
Dan over de strategische investeringsagenda (SIA).
Door het gunstige jaarresultaat, ook op de MPV, kan er 8 miljoen vanuit het weerstandvermogen aan de SIA worden toegevoegd. Dat is positief. Tegelijkertijd zien we het volgende:
- Er is een toekomstige investeringsvraag van 224 miljoen, waarvan 83 miljoen tot en met 2027 (+ nog posten die nog niet op geld te zetten zijn)
- van de 83 miljoen is echter slechts 9 miljoen beschikbaar + de 8 miljoen die we toevoegen vanuit 2022
- dit betekent dat er een resterende vraag is van enkele tientallen (komende 5 jaar) tot meer dan 200-miljoen (langere termijn)
Omdat deze situatie niet onverwacht is deed deze raad bij de afgelopen begrotingsbehandeling de oproep om met voorstellen te komen om de investeringsruimte van de SIA te vergroten en die voor deze PPN te presenteren.
Het is dan teleurstellend om te zien dat we enkel een actueel lijstje krijgen met daarin de te verwachten investeringen, maar geen concreet voorstel hoe daar financieel in te voorzien. Ja er wordt gezegd: je zou dit en je zou dat kunnen doen. Maar geen voorstellen. Die volgen bij de begroting over een half jaar.
De huidige systematiek waarop we de SIA vullen kenmerkt zich als aan het eind van de maand kijken hoeveel geld er over is en dat sparen we. Terwijl er wel concrete doelen tegenover staan. Wat onze fractie mist is een visie: als we zoveel nodig hebben dan doen we dat zo. Die visie heb je nodig om bij de begroting keuzes te maken en te zorgen dat belangrijke ontwikkelingen in Zwolle doorgaan. Daarom willen wij van het college weten of we kunnen verwachten dat er bij de begroting niet alleen een voorstel voor extra geld ligt, maar ook een visie over hoe op de lange termijn de SIA te vullen?
Meerjaren Prognose Vastgoed (MPV)
Enerzijds kan ik ook daar kort over zijn. We zien een MPV zoals we die de afgelopen jaren vaker hebben gezien en waarmee we dus op hoofdlijnen ook tevreden zijn. Tegelijkertijd zien we wel dat de winstname die we ook nu weer zien omgeven is door onzekerheden voor de toekomst, met name vanaf 2028, dus eraan wennen is niet verstandig.
Anderzijds dan nog het volgende. Afgelopen donderdag ontvingen we als raad antwoord op schriftelijke vragen die onze fractie stelde met D66 en GL over de maatschappelijke businesscase en de toekomst van het grondbeleid. Die antwoorden waren toch wat aan de summiere kant, waarbij vooral gewezen werd op de actualisatie van de omgevingsvisie die nog moet plaatsvinden op basis van de verstedelijkingsstrategie voordat goed bepaald kan worden wat de toekomstige vraag aan ruimte en grond is. Terwijl er ook nu een geldende omgevingsvisie ligt. Daar komt bij dat er steeds vaker sprake is van gebiedsontwikkelingen met een onrendabele top. Steeds vaker vindt woningbouw plaats op grond die niet van de gemeente is. En in de toekomst verwachten we een teruglopend resultaat van de MPV.
Dit zijn allemaal zaken die vragen om een visie op het grondbeleid. Geen situationeel grondbeleid onder het mom van per keer bekijken wat nodig is. Maar een visie op: wat zijn de ambities, hoeveel grond en ruimte vraagt dat en hoe regelen we dat. Echter, zoals de accountant ook aangeeft: we hebben geen nota grondbeleid en daarmee wel verantwoording in de begroting, maar geen visie als gemeente op het grondbeleid. Wat ons betreft gaan we daar aan werken en we horen dan ook graag van het college of ze bereid is dit op te pakken.
