Ontwikkeling van het oude V&D-pand oftewel Handelshuys

20 september 2021

In de Zwolse binnenstad is het Broerenkwartier al jarenlang onderwerp van discussie. Daarbij gaat het om veranderingen van functie die ook elders in de binnenstad spelen en die verband houden met bredere ontwikkelingen in Nederlandse stadscentra: minder vraag naar fysiek winkeloppervlak, herwaardering van de binnenstad als woongebied, meer ruimte voor cultuur, evenementen en horeca.

Debatbijdrage Ruimtelijk Ontwikkelingsplan Handelshuys 20-9-2021

Maar in het Broerenkwartier komt daar nog iets bij. In geen ander deel van de Zwolse binnenstad hebben de stedenbouwkundige opvattingen uit de periode 1960 tot circa 1975 zo zeer hun sporen nagelaten als hier. Na rigoureuze kaalslag – van oude woningen en de neogotische St. Michaëlskerk  – in de jaren zestig verrezen hier in de jaren zeventig massieve betonnen winkelblokken met o.a. V&D, C&A en het overdekte winkelcentrum Weeshuispassage. In maat, schaal en uitvoering deed deze nieuwbouw in niets meer denken aan de bebouwing die zo kenmerkend was voor dit deel van de binnenstad. Zelfs het stratenpatroon werd aangepast: zo verdween een deel van de Bitterstaat onder de nieuwbouw van V&D.

Deze ingrepen zijn nooit onomstreden geweest, maar met de veranderingen in het winkelgedrag en de toenemende leegstand van winkels waaronder het pand van V&D/Hudson’s Bay kwam de discussie over herontwikkeling van dit deel van het Broerenkwartier in een stroomversnelling. En dan worden er plotseling zaken bespreekbaar die lang onmogelijk leken.

Zo’n doorbraak in denken maken we nu ook mee met de plannen voor het Handelshuys en de fractie van de Partij van de Arbeid staat positief tegenover deze ontwikkeling. Wij waarderen dit initiatief dat voorziet in sloop van het oude pand en volledige nieuwbouw voor een mooie combinatie van functies: veel woningbouw, aangevuld met een supermarkt, horeca en mogelijk culturele voorzieningen. Bovendien is er de mogelijkheid van een nieuwe forse openbare fietsenstalling. Uit de presentatie van enkele maanden geleden krijgen wij de indruk dat hier gekozen wordt voor een hoog kwaliteitsniveau van vormgeving en uitvoering. Het wekt vertrouwen dat het plan is ontwikkeld in nauw overleg met welstand, monumentenzorg, afdeling wonen en andere gemeentelijke adviseurs.

Onze eerste indruk is dus positief, maar wij hebben nog wel enkele vragen en opmerkingen.

  1. Wat betreft het wonen wordt gekozen voor de bekende verdeling 30-40-30. Het is wat ons betreft een harde voorwaarde dat die in dit project ook echt wordt gehaald en dat daarbij ook voldoende sociale huurwoningen worden gerealiseerd. Juist wonen op deze prachtige plek moet bereikbaar zijn voor Zwollenaren ongeacht de dikte van hun portemonnee. We hebben de laatste jaren helaas te vaak meegemaakt dat 30-40-30 in nieuwbouwprojecten niet gehaald werd en dat de goedkopere woningen daarbij steevast het loodje legden. Dat mag hier niet gebeuren. De zelfbewoningsplicht en het anti-speculatiebeding zijn uiteraard van toepassing.
  2. Het plan voorziet in een forse bouwhoogte (ca. 35 meter in het middendeel) en past niet in het bestemmingsplan. Wij willen de wethouder vragen om nader in te gaan op nut en noodzaak van die voorgestelde hoogte en op de vraag hoe dit project zich verhoudt tot de uitgangspunten van het Beschermd Stadsgezicht.
  3. Een nieuwe openbare fietsenstalling in dit deel van de stad is hard nodig. Maar hoe zeker is die ontwikkeling en wat gaat de gemeente eraan doen om dit te realiseren?
  4. De nul-vergunningenoptie voor parkeren spreekt ons zeer aan: dit biedt weer een bijdrage aan het verder autoluw maken van de binnenstad. Ziet de wethouder dat ook zo?
  5. Wij juichen het herstel van de oude Bitterstraat toe: met de keuze voor drie losstaande bouwdelen doorbreekt dit de alles overheersende bunkerbouw die het gebied al te lang heeft gekend.
  6. De plannen bevatten een duidelijke klimaatparagraaf (water robuust, hittestress, duurzame energie, natuurinclusief bouwen, circulair bouwen). De toevoeging van groen op maaiveld in de openbare ruimte onderschrijven we van harte. Groene daken zouden dit effect verder kunnen versterken.
  7. Het communicatieplan is uitvoering en oogt gedegen: alle mogelijke partijen en groeperingen uit de directe omgeving maar ook in de hele stad worden bij de planontwikkeling betrokken. Wel is de vraag waar participatie vanuit de stad nog invloed kan hebben op dit plan.

Waar ben je naar op zoek?