Door op 30 mei 2015

Betaalbaarheidsproblematiek op de agenda

De gemeenteraad ontving in januari een Nibudonderzoek naar betaalbaarheid over het jaar 2014. Uit het rapport blijkt dat alle huishoudens met een inkomen op bijstandsniveau en huishoudens bestaande uit een echtpaar en twee of meer kinderen met een inkomen tot €29.800 betaalbaarheidsproblemen hebben. Volgens de Nibud berekeningen zijn deze inkomensgroepen aangewezen op woningen tot €400 per maand, echter woont een groot aantal van hen in een te dure huurwoning. Ook tweepersoons huishoudens met alleen een AOW hebben een probleem (maar hier gaat het om een klein aantal, slechts 9 toewijzingen in 2014).

De afgelopen maanden heeft de gemeente Zwolle samen met de gemeente Kampen en de woningcorporaties een betaalbaarheidsagenda opgesteld. Die agenda kunt u hier terugvinden. Alle fracties mochten vorige week de wethouder (Nelleke Vedelaar) en de woningbouwcorporaties bevragen over deze betaalbaarheidsagenda.

De PvdA vroeg het college in januari om met voorstellen te komen om deze betaalbaarheidsproblematiek aan te pakken. Hier vind je in het kort een overzicht van de voorgestelde plannen van het college:

Wijs een huurwoning passend (naar inkomen) toe:
Maatregel 1: passend toewijzen

Matig de woonlasten:

Maatregel 2: huurmatiging voor huishoudens met de laagste inkomens.
Maatregel 3: maatwerk voor de meest kwetsbare doelgroepen.
Maatregel 4: maatwerk door woonlastenfonds
Maatregel 5: slimme, praktische energiebesparing.

Voeg meer goedkope huurwoningen toe:
Maatregel 6: tijdelijk maar goedkoop wonen in leegstaand vastgoed.
Maatregel 7: woningen realiseren met een kortere exploitatieduur.
Maatregel 8: focus bij nieuwbouw verleggen naar goedkope woningen.
Maatregel 9: geen sloop of verkoop van goedkope woningen, tenzij …
Maatregel 10: agenda wint aan kracht door samenwerking.

Naar aanleiding van de voorgestelde plannen en maatregelen hebben wij hebben de volgende vragen gesteld:

Wat betreft inkomenscontrole:

  • Wij hebben gevraagd hoe de corporaties omgaan met de steeds groter wordende groep ZZP’ers of werknemers met flexibele arbeidscontracten met sterk fluctuerende inkomens (ene jaar bijstandsniveau, ander jaar boven sociale huurgrens), die niet weten hoe hun inkomen de volgende maand eruit ziet. Het antwoord was dat dit lastig is en blijft. Momenteel kan er alleen worden gekeken naar het inkomen van 2 jaar ervoor en bij toewijzing van een woning wordt een IB-60 formulier gevraagd.
  • Verder hebben wij gevraag in hoeverre het mogelijk is om een woning tijdelijk toe te wijzen? Dan kan voorafgaand aan de verlenging opnieuw naar het inkomen gekeken worden en zo wordt scheefwonen op voorhand voorkomen. Het antwoord was dat tijdelijk toewijzen nog niet mogelijk is, maar het rijk is deze mogelijkheid wel aan het verkennen. De enige instantie die momenteel die inkomenscontrole wel kan doen is de gemeente. Als we ervoor willen zorgen dat de hulp terecht komt bij de mensen die het nodig hebben, zou de gemeente daar dus een rol in moeten spelen. Hoe dat precies geregeld moet worden, zal moeten worden uitgezocht. Misschien dat maatregelen (deels) in de vorm van bijzondere bijstand kunnen worden gegoten (waar corporaties dan aan zouden moeten meebetalen). Wij vroegen of dit een mogelijkheid zou zijn. Geantwoord werd dat die mogelijkheid nog onderzocht moet worden.
Wat betreft het woonlastenfonds:

  • Wij hebben gevraagd waarom er is gekozen voor deze reikwijdte en niet voor een bredere? Nu is het fonds ingericht als een soort gemeentelijke huursubsidie bovenop de landelijke huurtoeslag. Op zich een goed idee, maar andere gemeenten zoals Almere hebben het woonlastenfonds ingesteld voor mensen die plotseling met inkomensverlies te kampen krijgen, zoals scheiding, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid. De vraag is of het altijd een gift moet zijn of dat je iets kunt afspreken over terugbetalen, bv bij verkoop van de woning. Het antwoord was dat de vorm van het Woonlastenfonds nog moet worden bepaald.
Wat betreft het vergroten van de woningvoorraad:

  • Wij vroegen of het zinvol is om als partij bij dit vraagstuk de makelaars te betrekken? Dit in verband met hun zicht op leegstaande koopwoningen en verhuur op basis van de leegstandswet. De wethouder antwoorde dat zij in gesprek is met allerlei partijen rondom dit vraagstuk.
  • Verder hebben wij gevraagd of het innovatieve concept van Heijmans wellicht een idee is om de woningvoorraad te vergroten. Het concept van Heijmans is een verplaatsbaar huis voor eenpersoonshuishoudens, voor €700. Woningcorporatie Delta Wonen meldde dat is een van de mogelijkheden is waar zij naar kijkt.
  • Ook vroegen wij aan de wethouder of de gemeente, naast het zorgen voor meer goedkope beleggershuur, ook bij nieuw te bouwen woonprojecten een rol kan vervullen om doorstroom te stimuleren door bijvoorbeeld meer te sturen op het bouwen van goedkope koopwoningen. De wethouder antwoordde dat de ladder van duurzame verstedelijking bijvoorbeeld een middel is om te toetsen wat voor soort woningbouw ergens moet komen.
  • Als laatste vroegen wij wat de te nemen maatregelen uit deze betaalbaarheidsagenda betekenen voor het huidige zoeksysteem voor gebruikers, namelijk De Woningzoeker. Is het mogelijk daar dit soort ‘maatwerk’ te bieden? Het antwoord was dat dit effect zal hebben op hoe de Woningzoeker is ingericht. Hoe dit precies effect zal hebben is nog niet bekend.